بررسي مفهوم مكان در راستاي باززنده‌سازي حس مكان از منظر پديدارشناسي نمونه موردي: محله تاريخي شاه سليمان اردبيل (شيخ صفي الدين اردبيلي)

در شناخت و تجربه حسي افراد به سبب ارتباط با ارزش‌ها، ذهنيت و گذشته تاريخي مي‌تواند سبب ايجاد پويايي در خلق فضا شود. اين عمل با تعريف و تقويت علائم و نشانه هاي مكان و به طور خلاصه در راستاي تبديل فضا به مكان امكان-پذير مي باشد. يكي از رويكردهاي مرتبط در بررسي مولفه‌هاي تاثيرگذار در ارتقاي فضا به مكان، رويكرد پديدارشناسي است كه در پژوهش حاضر در راستاي شناخت عوامل مكان‌ساز و تاثير آن بر حس مكان در محله تاريخي شاه سليمان اردبيل به كار برده شده‌است. محله شاه سليمان به جهت قرارگيري در بافت تاريخي شهر اردبيل و همجواري با آثار و بناهاي شاخصي چون بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي، مسجد جامع، مرقد شاه اسماعيل اول، بازار اردبيل، سردر عالي قاپو، در متن زندگي شهروندان قرار دارد و به جهت ارتباط با حافظه تاريخي آنان مي‌تواند به عنوان نمونه‌اي مناسب در بررسي مفهوم مكان از منظر پديدارشناسي به كار برده شود. در اين راستا فرض بر آن است كه رويكرد پديدارشناسانه به مفهوم فضا و مكان مي‌تواند در تقويت حس مكان در بافت تاريخي محله شاه سليمان اردبيل موثر واقع شود. هدف از اين پژوهش شناخت مولفه¬هاي مكان‌ساز جهت ارتقاي فضا به مكان به منظور بررسي حس مكان در محله تاريخي شاه سليمان اردبيل از منظر پديدارشناسي است. روش تحقيق پژوهش حاضر از نوع توصيفي-تحليلي با رويكرد پديدارشناسي به بررسي مفهوم مكان مي¬باشد. رويكرد ياد شده در تبيين مدل مفهومي پژوهش و اتخاذ مولفه¬هاي نهايي تحقيق جهت انطباق با محدوده مورد بررسي به كار رفته است. جهت مطالعه و بررسي مولفه هاي پژوهش در محله شاه سليمان اردبيل بخشي از پژوهش به روش پيمايشي و تنظيم پرسشنامه و پرسش از شهروندان و مخاطبان محدوده شاه سليمان انجام شده است تا بررسي مفهوم مكان از منظر مخاطبان فضا با دقت بيشتر مورد ارزيابي قرار گيرد. گردآوري اطلاعات از مطالعه اسناد و كتب و نيز به صورت پيمايشي و تنظيم پرسشنامه صورت گرفته‌ و در تحليل‌هاي آماري پژوهش نيز از نرم افزار Spss 20 استفاده شده‌است. نتيجه پژوهش حاضر بيانگر آن است كه در تقويت حس مكان در نگرشي پديدارشناسانه به مفهوم مكان، پيوند با گذشته تاريخي، هويت، جنبه‌هاي ذهني و تجارب فردي در كنار هماهنگي ساختار و عناصر كالبدي در محله تاريخي شاه سليمان اردبيل از جمله مولفه‌هاي تاثيرگذار در ايجاد حس مكان در پرسش از شهروندان مي‌باشند.