مكان‏يابي محل استقرار قفس‏هاي پرورش ماهي با تأكيد بر مطلوبيت زيستگاه گونه پرورشي (مطالعه موردي: پرورش سي‏ باس آسيايي در منطقه فراساحلي بوشهر- تنگستان)

Site selection of cage culture considering suitable habitat of cultured species (case study: Asian seabass cage culture in Bushehr-Tangestan offshores)

با توجه به رشد سريع درياپروري، مكان‏يابي استقرار قفس‏هاي پرورش آبزيان در درياها به يك ضرورت تبديل شده است كه از ملزومات توسعه پايدار اين صنعت به شمار مي‏رود. يكي از معيارهاي انتخاب سايت در نظر گرفتن شرايط زيستگاهي متناسب با نيازهاي فيزيولوژيكي و اكولوژيكي گونه پرورشي است. امروزه با توسعه روش‏هاي مدلسازي مطلوبيت زيستگاه مي‏توان از استقرار قفس‏ها در گستره نامناسب براي گونه مورد نظر براي پرورش اجتناب كرد. در اين مطالعه با استفاده از مدل آنتروپي بيشينه (Maxent) به نقشه‏سازي گستره مطلوب سي‏باس آسيايي (Lates calcarifer) در خليج فارس پرداختيم تا بررسي كنيم كه آيا قفس‏هاي پرورش اين گونه در آبهاي فراساحلي بوشهر در منطقه مناسبي از نظر مطلوبيت زيستگاه قرار گرفته‏اند. نقاط حضور سي‏باس آسيايي از پايگاه داده IOBIS و لايه‏هاي محيطي از پايگاه Bio-ORACLE دريافت شد. جهت جلوگيري از اريبي مدل، نقاط حضور با فاصله كمتر از 9 كيلومتر (متناسب با بزرگنمايي مكاني لايه‏هاي محيطي) از مجموعه داده حذف گرديد. در نهايت 56 نقطه حضور و 18 لايه محيطي به عنوان ورودي وارد مدل شدند. طبق نتايج مهم‏ترين عوامل محدودكننده حضور سي‏باس آسيايي در يك منطقه به ترتيب عبارت از حداقل توليد اوليه، حداقل كدورت و حداكثر نيترات بود. طبق نتايج محل استقرار قفس‏هاي پرورش ماهي در محل نسبتاً مناسبي قرار گرفته‏اند. به اين معني كه بخشي از سايت در محدوده كاملاً مطلوب و بخش بيشتر آن در محدوده با شرايط بسيار نزديك به مطلوب قرار گرفته است. انجام چنين مطالعاتي پيش از انتخاب مكان براي سايت پرورش، به پايداري توليد درازمدت مي‏انجامد.

According to rapid growth of mariculture, site selection of cages in open seas becomes an essential part of sustainable development of the aquaculture industry. To achieve this goal, there are several criteria for site selection. One of these criteria is paying attention to habitat conditions the meet the physiological and ecological requirements of cultured species. Nowadays, using habitat suitability models we can avoid to establishing cages through unsuitable range for cultured species. In this study, we used maximum entropy, Maxent model, to map suitable range of Asian seabass (Lates calcarifer) on Persian Gulf to investigate whether cages for farming this species in Bushehr off-shores are located in suitable area. We obtained Asian seabass presences from IOBS database. To avoid model bias, we removed records less than 9 km in distance (compatible with the resolution of environmental layers). We also consider a 10 km buffer around lands and remove all records inside. Finally, 56 presence points and 18 environmental variables were included in the model. Results demonstrated that the most important factors limit Asian seabass presence in an area were minimum Primary productivity, minimum diffuse attenuation, and maximum Nitrate. Based on the result, cages of Asian seabass are located in nearly suitable area. Such a study before site selection leads to long-term sustainable mariculture products.