بررسي زعفران از لحاظ اقتصادي واجتماعي و تأثير مكانيزاسيون كردن فرايند آن در تربت حيدريه

زعفران با نام علمي (Crocus Sativus L) از خانواده زنبقيان، گياهي است علفي، دايمي و گياهي است مخصوص مناطق خشك، كه بسياري از مورخين مبدأ اوليه آن را ايران و هندوستان مي‌دانند. ايران با 254 تن توليد، بزرگترين توليدكننده زعفران در جهان است به طوري كه سال گذشته مجموع توليد زعفران در جهان 274 تن بوده كه 92 درصد آن را ايران و هشت درصد آن را ساير كشورهاي جهان توليد كرده اند. سال گذشته درمجموع 254 تن زعفران در كشور توليد شد كه استان خراسان رضوي با 196 تن زعفران يعني(77تن)، مقام نخست را به خود اختصاص داد. در رابطه با مكانيزاسيون برداشت و فرآوري اين گياه نظرات متفاوتي وجود دارد اما بايد به دو نكته‌ ي توجه نمود: همواره مكانيزاسيون همراه با افزايش بهره ‌وري نيروي كار و افزايش سود (يا كاهش قيمت) از بين رفتن اشتغال عده ‌اي را نيز در پي دارد. ممكن است همراه با مكانيزاسيون و تغيير الگوي كاشت از كشاورزان مناطق محروم به سرمايه ‌داران و شركت ‌هاي توليدي بزرگ و اشباع بازار توسط اين دسته مشكل كشاورزان دوچندان گردد. نكته ‌ي دوم احتمال افزايش كاشت در خارج از كشور (كشورهايي چون اسپانيا كه به دليل افزايش دستمزد نيروي كار كشت زعفران را رها كرده ‌اند و البته مدعيان جديدي چون چين و افغانستان) مي ‌باشد. تجربيات توليد و تجارت موفق بين ‌المللي نشان مي ‌دهد توجه به عوامل پيشرفته براي توسعه ‌ يك صنعت ضروري است. توجه برخي كشورها به توليد زعفران در سال هاي اخير و امكان توليد ارزان ‌تر زعفران در اين كشورها خطر عمده ‌اي تلقي مي ‌گردد كه مي ‌تواند با كاهش قيمت زعفران توجيه اقتصادي توليد آن در كشور را از بين ببرد. ضمن آنكه با ورود كشورهاي مختلف امكان مكانيزاسيون توسط آنها نيز بسيار محتمل است، لذا لازم است كشور جهت حفظ موقعيت خود در صنعت زعفران در اين حوزه پيش قدم باشد.