حرمت فقهى و جرم‌انگارى توليد و عرضه محصولات تراريخته در حقوق ايران

*

بيان مسئله: بررسي رابطه و تأثير متقابل حرمت و جرم انگاري كشت، توليد و استفاده از محصولات تراريخته اهميت بسيار داشته و بدون درك اين رابطه نمي‌توان شرايط حاكم بر استفاده و توليد اين محصولات را تفسير كرد. از طرفي در حال حاضر هماهنگي بين حرمت و جرم‌ انگاري اين محصولات وجود نداشته و بعضاً بين اين دو تناقض وجود دارد. هدف پژوهش: براي اين‌ كه بتوان به يك نظر همه‌ جانبه و كامل در رابطه با استفاده از اين محصولات رسيد و بايد و نبايدهاي قانوني و فقهي را برهم منطبق كرد، بايد مباني حرمت فقهي، مباني مسئوليت كيفري و مدني و ملاحظات حقوقي در رابطه با استفاده از اين محصولات بررسي گردد. روش انجام پژوهش: براي تحقق هدف اين پژوهش، از منابع و اصول فقهي، قوانين مدني، فتواي مراجع و نظر برخي از صاحب‌نظران و فعالان محيط‌زيست استفاده ‌شده است كه به عنوان مثال مي‌توان قوانيني همچون قانون حافظت و بهسازي محيط‌زيست، مواد 492، 493 و 688 قانون مجازات اسلامي و همچنين بررسي آيات شريف قران مجيد در رابطه با تخريب محيط‌زيست و بر هم زدن تعادل آن را نام برد. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: طبق نتايج حاصل از بررسي قوانين و منابع مورد استفاده مشخص است كه در صورت مخاطره‌آميز بودن استفاده از محصولات تراريخته، محيط ‌زيست و در نتيجه سلامت انسان‌ها به خطر خواهد افتاد و توليدكننده مسئول خواهد بود؛ پس حرام شدن استفاده از اين محصولات توسط مراجع كاملاً بديهي بوده و ريشه در احكام و دستورات شرعي دارد. به‌عبارت‌ديگر، اين قانون است كه بايد از سطحي‌نگري در قضاوت در مورد اين محصولات فاصله گرفته و خود را تغيير دهد.