بررسي حيوانات حلال و حرام‌گوشت دريايي در فقه مذاهب پنج‌گانه

*

بيان مسئله: ازآنجايي‌كه در شرع مقدس اسلام بر كسب و درآمد حلال و همچنين خوردن چيزهاي پاكيزه و حلال تأكيد داشته است و با دقت در اين‌كه برخي بندگان از طريق دريا امرار معاش و كسب روزي مي‌كنند. اين سؤال ممكن است پيش آيد كه از ميان موجوداتي كه در دريا و آب زندگي مي‌كنند كدام نوع حلال و قابل‌خوردن و كدام‌يك از نظر شرع حرام شمرده‌شده و قابل‌خوردن نيست؟ هدف پژوهش: پژوهش حاضر در صدد پاسخ به سؤال مذكور و تبيين حيوانات حلال و حرام‌گوشت دريايي از منظر فقه مذاهب پنج‌گانه (اماميه، حنفي، مالكي، شافعي، حنبلي) است. روش و چگونگي انجام پژوهش: پژوهش به روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: با تأمل در نصوص فقهي مذاهب پنج‌گانه اين نتيجه حاصل گشت كه در مذهب اماميه شرط حلال شمردن ماهي داشتن فلس است و به‌جز ماهي و ميگو هر آنچه در دريا وجود دارد، خوردنش حرام است. در مذهب حنفي به‌جز ماهي و ميگو هر آنچه در دريا وجود دارد حرام شمرده‌شده است. در مذهب مالكي همه‌ي موجودات دريايي حلال است؛ به‌جز سگ آبي و خوك دريايي كه مكروه شمرده‌شده است. در مذهب شافعي و حنبلي همه نوع از ماهيان دريا و ميگو حلال شمرده‌شده است؛ اما نزد آنان قورباغه آبي حرام شمرده‌شده است. مذاهب اماميه و حنفي تزكيه را در ماهي شرط دانسته‌اند، اما ديگر مذاهب آن را شرط ندانسته و خوردن ماهي مرده را جايز و حلال مي‌دانند. همچنين همه‌ي مذاهب پنج‌گانه صيد اهل كتاب و غيرمسلمان را جايز مي‌دانند.