تأثير خرما ميوه ي قرآني در بهبود افسردگي پس از زايمان، درس هايي از داستان حضرت‌مريم(س) در قرآن كريم

*

بيان مسأله و هدف پژوهش: با توجه به مشكلات روحي پس از زايمان كه متاسفانه امروزه بيش از پيش گريبان گير جامعه شده است، اين سوال مطرح مي شود كه آيا با تفكر در آيات قرآن مي توان تدبيري براي آن انديشيد؟ در قرآن كريم در آيات 25-23 سوره مريم، درباره زايمان حضرت مريم (س) مي‌فرمايد: «درد زايمان او را به سمت تنه درخت خرما كشاند و او از ناراحتي گفت: كاش قبل از اين مرده بودم و كاملاً فراموش مي‌شدم. در اين حال، كسي او را ندا زد كه غمگين نباش پروردگارت زير پاي تو چشمه آب گوارايي قرار داده. اين تنه نخل را به سمت خود تكان بده تا رطب تازه‌ برايت فرو بريزد . دقت در اين آيات شريفه نشان مي دهد كه احتمالاً ارتباطي بين بارداري و زايمان و ميوه خرما وجود داشته باشد، همان طور كه در كتاب خصال حديثي از امام علي (ع) آمده است كه هيچ غذا و دوايي زن حامله نمي خورد كه بهتر از خرماي تازه باشد . مطالعات نشان مي دهد كه خرما كه با نام علمي Dactilyfera خوانده مي شود، سبب تقويت عضلات رحم مي شود، بنابراين زايمان را بسيار آسان تر و زمان آن را كاهش مي دهد. به‌علاوه به ميزان زيادي باعث كاهش خونريزي بعد از زايمان مي‌گردد؛ اما ابعاد ديگري از اين ارتباط وجود دارد كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است. در دوران پس از زايمان سطح هورمون هاي خاصي در بدن خانم ها از جمله هورمون هاي پروژسترون، استروژن، پرولاكتين و كورتيزول تغيير مي كند. اين تغييرات هورموني سبب تغييراتي در خلق و خوي فرد مي شود و اگر اين حالت ادامه پيدا كند سبب ايجاد افسردگي پس از زايمان (postpartum depression) مي شود. متأسفانه تعداد مادراني كه پس از زايمان دچار اين بيماري مي شوند رو به افزايش است و با توجه به اين كه اين حالت باعث ايجاد صدمات جبران ناپذيري براي مادر، كودك و ساختار خانواده مي شود، يافتن راه هايي براي بهبود آن از اهميت و ارزش زيادي برخوردار است. هدف از اين پژوهش بررسي اثر ميوه خرما بر سطح هورمون‌هاي تغييريافته پس از زايمان و همچنين قواي بدن است كه سبب بهبود postpartum depression مي شود. روش و چگونگي انجام پژوهش: اين پژوهش نوعي مطالعه مروري است كه با توجه به هدف تحقيق، اطلاعات از منابعي نظير قرآن كريم، احاديث و بانك‌هاي اطلاعاتي مانند ISI،Google Scholar، ISC و Pubmed به دست آمده است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: نتايج به دست آمده از مطالعات نشان داد كه پس از زايمان سطح هورمون هايي نظير استروژن و پروژسترون به ميزان زيادي كاهش مي يابد كه اين امر سوق دهنده ي ايجاد افسردگي مي باشد. از سوي ديگر مصرف ميوه ي خرما توسط فرد سبب افزايش سطح بعضي از هورمون ها از جمله هورمون استروژن مي شود. اين امر سبب متعادل شدن سطح اين هورمون مي گردد كه احتمالاً در بهبود وضعيت روحي فرد تأثير به سزايي خواهد داشت. از سوي ديگر اين ميوه علاوه بر دارا بودن ويتامين ها و مواد مغذي، داراي خاصيت آنتي اكسيداني، ضدالتهاب، ضدقارچي و ضدباكتريايي و بسياري از خواص ديگر است كه سبب بهبود قواي جسمي فرد خواهد شد كه خود در بهبود وضعيت رواني فرد مؤثر است.