تحليل آسيب پذيري پدافندي مناطق شهر با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) نمونه موردي: منطقه 2 شيراز

-

يكي از مهمترين اهداف شهر و شهرسازي تامين ايمني(Safety) و امنيت(Security) ساكنان يك شهر است. در اين ميان، ساماندهي پدافند شهري و ايمني بخشي به شهر و شهروندان با دفاع غيرعامل به منظور حفاظت از شهروندان و دارايي همگاني و خصوصي در برابر بلاياي طبيعي(سيل، زلزله، طوفان، آتش سوزي و ...) و غيرطبيعي (عمليات نظامي دشمن ،آشوبها و شورشهاي داخلي و خياباني و كليه رويدادهاي زيانبار) با اتخاذ روش­هاي نوين و كارآمد، ضرورتي است كه در سطوح ملي، منطقه اي و محلي مطرح است. شهرها به عنوان مراكز تجمع سرمايه مادي و انساني، در زمان جنگ به هدفي عمده براي دشمن تبديل مي شوند، در نتيجه حمله به آنها خسارات فراواني را پديد مي‌آورد. بـا توجـه به قرارداشـتن بسـياري از كاربري هـاي حياتـي، حسـاس و مهـم نظامـي و غيرنظامـي، هر يك از مناطق شهر از اهميــت بســياري برخــوردار مـي باشند. لـذا برنامه ريـزي و اقدام جهـت كاهـش خسـارات مالـي، جانـي، ايجـاد ايمني و پايـداري نســبي در شــهرها از مهمتريــن اقدامـات مبحـث طراحـي و برنامه‌ريـزي شـهري مي‌باشـد. بر همين اساس مبحث پدافند غيرعامل از اهميت ويژه اي در برنامه ريزي‌ها و سياستگذاري‌ها برخوردار است؛ به طوري كه آنچه بحران جنگ و بلاياي طبيعي را در شهرها به يك فاجعه تبديل مي‌كند در بسياري از موارد، ناكارآمدي وضعيت شهرسازي از منظر ملاحظات پدافندي است. بنابراين ارزيابي آسيب‌پذيري شهرها در جنگ‌ها و تدوين راهكارهاي مناسب براي كاهش آسيب‌پذيري و خسارات ضروري است. مورد پژوهشي مطالعه حاضر منطقه2 از مناطق 10گانه شهرداري شيراز است. در اين پژوهش منطقه دو به زونهايي (نواحي) تقسيم بندي شده است و با استفاده از تكنيك فرايند تحليل سلسله مراتبي و سيستم اطلاعات جغرافيايي، ميزان آسيب‌پذيري نواحي مختلف شهر تعيين گرديده است. يافته‌هاي تحقيق ميزان آسيب پذيري نواحي منطقه دو شهر شيراز را در صورت وقوع جنگ و حمله نظامي نشان داده است و بر همين مبنا اولويت هاي برنامه‌ريزي و مديريت بحران بر اساس ملاحظات ساختاري شهر و ميزان آسيب پذيري مناطق ارايه شده است.