شماره ركورد كنفرانس :
4627
عنوان مقاله :
تدوين اصول راهنماي طراحي محله با رويكرد «تاب‌آوري اجتماعي» گامي به سوي كاهش خطرپذيري پهنه‌هاي شهري
پديدآورندگان :
روستا مريم m-roosta@shirazu.ac.ir استاديار بخش شهرسازي دانشگاه شيراز(گرايش طراحي شهري): دانشگاه شيراز- دانشكده هنر و معماري- بخش شهرسازي؛
كليدواژه :
تاب‌آوري اجتماعي , طراحي شهري , محله , مكان
عنوان كنفرانس :
سومين همايش ملي پدافند غير عامل در عمران، معماري و توسعه شهري پايدار
چكيده فارسي :
«محله» با آن‌كه يكي از كوچك‌ترين واحدهاي تقسيمات شهري در لايه كالبدي- فضايي محسوب مي‌شود، در لايه فرهنگي- اجتماعي و در قالب مفهوم «اجتماع محلي» يكي از هويت‌مندترين واحدها است. به همين دليل توجه به طراحي و برنامه‌ريزي صحيح براي اين واحد شهري، مي‌تواند نقش مؤثري در فرآيند سامان‌دهي كليت سكونت‌گاه‌هاي شهري ايفا نمايد. در برنامه‌ريزي با رويكرد «دفاع غيرعامل» و به منظور به حداقل رساندن مخاطرات ناشي از بحران‌هاي طبيعي و مصنوع نيز برنامه‌ريزي در مقياس «محله» حائز اهميت است. با اين نگاه، كنكاش در مفهوم «تاب‌آوري» به خصوص در بعد اجتماعي آن، مي‌تواند چهارچوبي از وضعيت يك محله مطلوب در مواجهه با شرايط بحراني به دست بدهد. «تاب‌آوري اجتماعي» بيان‌گر توانايي يك اجتماع محلي در پاسخ‌گويي به تغييرات ناگهاني محيطي است. اين مقاله، به دنبال تدوين اصول «راهنماي طراحي» بستر مكاني يك اجتماع محلي تاب‌آور است. پرسش اصلي پژوهش اين است كه در تدوين راهنماي طراحي يك محله تاب‌آور اجتماعي، چه اصولي بايست مورد توجه قرار گيرد؟ بر اين اساس، با رويكرد «توصيفي- تحليلي» در پژوهش، ابتدا كدهاي شاخص يك اجتماع محلي تاب‌آور را به روش «تحليل محتوا» از متن بيش از 30 مقاله علمي در دو دهه اخير، استخراج و سپس، كدهاي ناظر به مقوله «مكان» را از ميان آن‌ها پالايش گرديده است. پس از آن كدهاي موجود، با توجه به مؤلفه‌هاي سه‌گانه مكان؛ «فرم»، «عملكرد» و «معنا»، در سه دسته «فرم تاب‌آور»، «عملكرد تاب‌آور» و «معناي تاب‌آور» تقسيم‌بندي و اصول تدوين راهنماي طراحي ناظر به هر كدام تدوين شده است. اين مقاله، در نهايت چهارچوبي از مجموعه اصول تدوين «راهنماي طراحي يك محله تاب‌آور اجتماعي» را به دست داده است.
