الگوهاي توسعه صنعت زنبورداري كشور و الزامات آن

*

صنعت زنبورداري ايران، به واسطه محدوديت‌هاي روز افزون گريبان‌گير آن و به مثابه ساير زير بخش‌هاي كشاورزي بيش از هر زمان ديگري نيازمند عبور از شرايط توليد معيشتي به سوي توليد بهره ور و رقابتي مي باشند، از طرفي توليد رقابتي و بهره ور در سايه بازگشت ارزش افزوده واقعي توليد، به توليد كننده، مي تواند تعيين كننده و راهگشا باشد. رسيدن به اين مقصود، بدون در اختيار داشتن يك برنامه و الگوي جامع توسعه اي كه اجراي آن زمينه رشد شاخص هاي توسعه را در طول زنجيره ارزش صنعت زنبورداري كشور از قبل تا بعد از توليد تضمين نمايد ميسر نمي گردد. امروزه، اين امر توجه محققان و برنامه‌ريزان را نيز به خود جلب نموده است. در همين راستا سوال اصلي اينجاست كه كدام الگو و برنامه توسعه اي مي تواند مسير گذار صنعت زنبورداري كشور از توليد معيشتي به توليد رقابتي و بازگشت ارزش واقعي توليد به توليد كننده را تسهيل و يا زمينه سازي نمايد؟ از طرفي اين الگوي توسعه اي تدوين و ارائه شده چگونه مي خواهد به مورد اجرا گذاشته شود و الزامات آن چيست تا اهداف آن محقق گردد؟ در بُعد تدوين الگوي توسعه براي صنعت زنبورداري كشور، نكات حائز اهميت عبارتند از: نقش و جايگاه تعاوني‌ها و اتحاديه‌هاي فراگير زنبورداري، افزايش سطح بهره‌وري عوامل توليد و ارتقاء مديريت توليد از طريق انتقال تكنولوژي، نوآوري و ارتقاء سطح دانش و آگاهي فعالين صنعت، محور قرار دادن بازار به عنوان ركن اصلي توسعه هم در بُعد داخلي و هم در بُعد خارجي، سوق يافتن صنعت به چند محصولي و عبور از تك محصولي بودن صنعت، طراحي و استقرار زنجيره توليد. اما در بُعد نحوه اجراي الگوي توسعه، آنچه تجربيات مختلف و مطالعه و بررسي تجربيات كشورهاي مختلف نشان ميدهد هر برنامه توسعه‌اي براي تحقق اهداف آن نيازمند حضور و بروز سازمان‌هاي توسعه‌اي كه پيش برنده و تسريع كننده امر توسعه در هر زير بخش مي‌باشند، است. اين سازمان‌هاي توسعه اي با رهبري، بهم رساني و پشتيباني كسب و كار ها و ايجاد نقش واسط بين دولت، صنعت و بازار و همچنين پر كردن خلاء حلقه هاي مفقوده در صنعت مي توانند نقشي تأثير گذار در بهبود شاخص‌هاي توسعه در صنعت و تسهيل كننده روند گذار باشند. تجربه صندوق حمايت از توسعه صنعت زنبورداري كشور، به عنوان يك سازمان توسعه اي و الگوهاي به كار گرفته شده توسط اين صندوق براي بهبود وضعيت در اين صنعت از جمله تأثير گذاري و نقش آفريني در حوزه توانمند‌سازي تشكل‌هاي زنبورداري، انتقال تكنولوژي و نوآوري‌هاي جديد به صنعت، ارتقاء سطح دانش و آگاهي فعالين صنعت، زمينه سازي بازگشت ارزش واقعي اقتصادي محصول به توليد كنندگان، كاهش هزينه توليد، افزايش بهره وري، خروج صنعت از تك محصولي، توسعه پتانسيل ها و بازارهاي صادراتي و ... مي تواند به عنوان يك الگو براي توسعه صنعت زنبورداري كشور، مد نظر و توجه محققان و كارشناسان و برنامه ريزان و تصميم گيرندگان در حوزه هاي مختلف قرار گيرد.

*