بررسي و مطالعه نقوش تزئينات آجركاري در منارههاي مساجد شاخص دوره سلجوقي

احداث مناره در ايران به عنوان راهنما و هدايت معنوي و مادي، از دوران پيش از اسلام، آغاز و در عصر سلجوقي به اوج تكامل خود رسيد. مناره در هنر معماري اسلامي ايران داراي مقام ويژهاي است. اين عنصر مسجد جهت رساندن صداي مؤذن و فراخواني تودهي نمازگذاران در مساجد به وجود آمد و جنبهي تزئيني و آرايشي آن در ايران به سرعت قوي تر شد؛ به گونهاي كه محلي شد براي نمايش انواع هنرهاي تزئيني به ويژه هنر آجركاري. هنر آجركاري همواره بخش عظيمي از تزئينات معماري دوران اسلامي ايران را به ويژه در منارههاي مساجد در بر گرفته است. دربارهي نقوش آجركاري در منارههاي مساجد عصر سلجوقي اطلاعات ناچيزي موجود است و پژوهش چنداني صورت نگرفته است. بنابراين ضروري است كه در اين زمينه با توجه به اهميت تزئينات آجركاري در معماري اسلامي ايران، تحقيق و پژوهش بيشتري صورت گيرد. در اين پژوهش از طريق مطالعات كتابخانهاي و با رويكرد توصيفي – تحليلي، منارههاي مساجد شاخص و شناخته شده عصر سلجوقي از منظر نقوش و تزئينات آجري مورد مطالعه قرار ميگيرند. احداث مناره در زمان سلجوقيان در سطح بسيار گستردهاي توسعه و تكامل يافته و از اهميت خاصي برخوردار ميشود. در اين دوره منارههاي مساجد با غنيترين نقوش مختلف آجري به ويژه نقوش گرهسازي و همچنين كتيبههاي كوفي آراسته شدند و به واقع ارزشهاي جاودانهاي از اين هنر بديع را در معماري اسلامي ايران به وجود آوردند.