پژوهشي بر نقوش و نشانهاي نمادين در سنگ نگاره ي تاق بزرگ بستان

شاهان ساساني با خلق سنگ نگارههاي بسياري در نقاط مختلف ايران سعي در نشان دادن قدرت و جايگاه خود و اعلان مشروعيت خويش به عنوان شاه برحق داشتند. اين آثار ارزشمند كه هريك از آنها سعي در بيان و انتقال يك مفهوم و حادثه ي تاريخي را دارند، حاوي نقوش و نشانهاي نمادين بسياري هستند كه هريك از آنها به نوعي بيانگر روش سياسي و مذهبي شاهان است كه در غالب نماد براي فهم بهتر بيننده در قاب تصوير سنگ نگارهها گنجانده شدهاند. تا كنون به صورت مستقل و مبسوط پژوهشي براي شناسايي و تحليل اين نقوش انجام نشده و مطالبي به صورت پراكنده و بسياري جزيي و موردي در حاشيهي پژوهشهاي مختلف آورده شده است. با توجه به گستردگي نقوش و نشانهاي نمادين سنگ نگارهها در اين نو شتار سعي برآن است، بصورت موردي و مبسوط به مطالعهي نقوش و نشانهاي نمادين تاق بزرگ بستان پرداخته شود و هريك از اين نقوش را بصورت تفصيلي مورد ارزيابي و نمادشناسي قرار داد. روش اين تحقيق كتابخانهاي (اسنادي) و بر اساس ماهيت از نوع تحقيقات تاريخي بشمار ميرود. نتايج حاصل از اين پژوهش بيانگر اينست كه ساسانيان با خلق نمادهاي مذهبي در آثار خود در پي مشروعيت بخشي و الهي جلوه دادن سلطنت خود بودند كه اين كار را با تجسم بخشي به ايزدان مزديسني همچون اهورامزدا و آناهيتا انجام ميدادند. شاهان ساساني ميخواستند اين مهم را به بيننده القاء كنند كه سلطنت آنان وديعهاي است آسماني كه از جانب خدايان به آنان اهدا شده است. علاوه برحضور ايزدان ياد شده، نماد و نشانهاي ديگري همچون سيمرغ، هلال ماه، درخت زندگي، كنگره و شكار شاهي مشاهده ميشود كه هر كدام نشاني در جهت تقويت الوهيت بخشيدن به نقشها و مجالس شاهانه است.