ارزيابي مزرعه اي مقاومت Slow rusting نسبت به بيماري زنگ زرد در تعدادي از لاين هاي كانديد گندم

زنگ زرد گندم با عامل Puccinia striiformis f. sp. tritici يكي از مهمترين بيماري هاي گندم مي باشدكه توليد گندم را در مناطق خنك تهديد مي كند. مقاومت ميزباني، اقتصادي ترين روش مديريت زنگ زرد است و مقاومت تدريجي (نوعي مقاومت كمي) مقاومت پايداري گزارش شده است. در اين مطالعه، پارامترهاي مقاومت تدريجي (slow rusting) شامل ضريب آلودگي (CI)، شدت نهائي بيماري (FRS)، مقدار نسبي سطح زير منحني پيشرفت بيماري (rAUDPC) و نرخ آلودگي ظاهري (r) براي 24 ژنوتيپ گندم همراه با شاهد حساس طي دو سال از 1394 تا 1395 ارزيابي شدند. اين مطالعه در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل تحت شرايط آلودگي طبيعي و مصنوعي انجام شد. آلودگي مصنوعي ژنوتيپ ها با استفاده از جمعيت نژادي زنگ زرد كه داراي ويرولانس بر روي ژن هاي مقاومت Yr2، Yr6،Yr7، Yr9، Yr17، Yr22، Yr23، Yr24، Yr25، Yr26، Yr27، YrA، Yr21، Yr31، Yr32 وYrSU بود، انجام شد. واكنش گياهچه اي نيز تحت شرايط مزرعه-اي ارزيابي شد. نتايج ارزيابي ها براي پارامترهاي مقاومت نشان داد كه هشت لاين در هر دو مرحله گياهچه اي و گياه كامل مقاوم بودند. نه لاين در مرحله گياهچه اي مقاوم ولي در مرحله گياه كامل واكنش متوسط (MR, M, MS) نشان دادند. هفت لاين (شماره هاي 1، 4، 7، 8، 9، 16، 22) در مرحله گياهچه اي حساس ولي در مرحله گياه كامل واكنش متوسط (MR, M, MS) نشان دادند. بنابراين اين لاين ها با داشتن مقادير پايين پارامترهاي مختلف مقاومت به احتمال زياد داراي درجات متفاوتي از مقاومت تدريجي يا HTAP (مقاومت غير اختصاص- نژادي يا پايدار) مي باشند. بقيه لاين ها سطح پاييني از مقاومت تدريجي داشتند. تجزيه خوشه اي بر اساس واكنش گياهچه اي و گياه كامل، لاين ها را در گروه هاي مختلفي قرار داد كه اين حالت نيز بيانگر تنوع بالاي لاين ها از نظر واكنش نسبت به بيماري زنگ زرد بود.