تجزيه ژنتيكي برخي صفات زراعي-مورفولوژيك در برنج به روش تلاقي كاروليناي شمالي

اين پژوهش طي سال‌هاي 95-1393 در مؤسسه تحقيقات برنج كشور واقع در رشت انجام گرفت. نتاج به‌دست‌آمده از طرح تلاقي كاروليناي شمالي به همراه والدين آن‌ها در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه آزمايشي مؤسسه تحقيقات برنج كشور كشت شد. نتايج تجزيه ميانگين مربعات طرح كاروليناي شمالي نشان داد كه كه بين ميانگين نتاج حاصل از F2 هاي مشترك براي تمامي صفات مورد بررسي اختلاف معني‌دار وجود دارد، ميانگين نتاج حاصل از والد مشترك گيلانه با ميانگين نتاج حاصل از والد مشترك ديلماني براي صفات عملكرد دانه، وزن صد دانه و تعداد خوشه در هر بوته اختلاف معني‌دار دارد و ژنوتيپ‌هاي F2 در تلاقي با ژنوتيپ‌هاي ديلماني و گيلانه واكنش متفاوتي داشتند. به عبارت ديگر رقم‌هاي ديلماني و گيلانه بر نتاج حاصل از تلاقي‌ها تأثير گذاشته‌اند. همچنين، بررسي پارامترهاي ژنتيكي طرح تلاقي كاروليناي شمالي نشان داد كه تمامي صفات مورد بررسي تحت تأثير آثار افزايشي و غير افزايشي قرار دارند. در تمامي صفات مورد بررسي پديده فوق غالبيت مشاهده شد. نتايج بررسي واريانس افزايشي، واريانس غالبيت، وراثت‌پذيري عمومي و خصوصي نشان داد با اين كه بروز صفات عملكرد، وزن صد دانه، ارتفاع بوته و تعداد خوشه در هر بوته بيشتر تحت تأثير آثار ژنتيكي است اما، آثار غالبيت در كنترل ژنتيكي اين صفات نقش پر رنگي دارند. لذا روش‌هاي اصلاحي مبتني بر تلاقي جهت بهبود اين صفات اميد بخش خواهد بود.