ارزيابي توانمندي‌هاي سواحل پارسيان براي توسعه ژئوتوريسم

طبيعت‌گردي و گردش در سرزمين‌هاي درخور ديدن به حدي گسترش يافته است كه امروزه از «گردشگري» به‌عنوان «صنعت» ياد مي‌كنند؛ صنعتي كه ضمن تأمين آسايش و تفريح موجبات درآمد و توسعه اقتصادي جوامع را نيز فراهم مي‌كند (ثروتي و كزازي، ۱۳۸۵). درحالي‌كه تصور عده زيادي از عموم مردم و حتي متخصصان از صنعت توريسم، فقط توريسم تفريحي است، توريست جوامع پيشرفته به دنبال اكولوژي، ژئولوژي و علم و فرهنگ و تاريخ و اصالت است (مقصودي و نكويي صدر، ۱۳۸۷). در جهان امروز گردشگري رويكرد گسترده‌اي به موضوع طبيعت‌گردي دارد. در اين ميان ژئوتوريسم به‌عنوان يكي از شاخه‌هاي تخصصي طبيعت‌گردي، جاذبه‌هاي زيادي را نه‌تنها براي كارشناسان علوم زميني، بلكه براي تمام علاقه‌مندان طبيعت دارد (نوحه‌گر و همكاران، ۱۳۸۸). به لحاظ زمين‌شناسي، ايران ازجمله كشورهايي است كه قابليت‌هاي فراواني براي توسعه ژئوتوريسم دارد به گفته اسدي (۱۳۸۸)، ژئوتوريسم در ايران، گزينه تازه‌اي از گردشگري است كه در صورت استفاده مطلوب، ارائه امكانات و خدمات رفاهي در كنار تبليغات مناسب، مي‌توان از آن‌ها در جهت گسترش گردشگري پايدار و برقراري توازن تعادل اقتصادي مناطق مختلف استفاده كرد. وجود خط ساحلي طولاني، سواحل ايران را به يكي از مناطق مستعد جذب توريست، تبديل كرده است. نزديكي و تماس طاقديس‌هاي زاگرس با خليج فارس، سواحل زيبايي را در شهرستان پارسيان استان هرمزگان به وجود آورده است. شهرستان پارسيان با وسعتي در حدود ۱۲/۱۷۸۲ كيلومترمربع خط ربط استان هرمزگان به استان بوشهر و فارس به شمار مي‌آيد. طول خط ساحلي شهرستان پارسيان 94 كيلومتر و 86 كيلومتر با حذف تضاريس است. مختصات جغرافيائي آن َ ۴۱ ◦ ۵۲ تا َ ۴۹ ◦۵۳ طول شرقي و َ ۴۵ ◦ 2۶ تا َ ۲۲ ◦۲۷ عرض شمالي است. وسعت اين منطقه ۱۷۸۲ كيلومترمربع است (شكل شماره ۱). چين‌خوردگي‌هاي زاگرس در جنوب ايران يك سري طاقديس‌ها و ناوديس‌هاي بزرگ و كوچكي به وجود آورده است كه تا حدودي در امتداد يكديگر قرار دارند. سواحل پارسيان بر اثر فرونشست تكتونيكي كم عمقي در اواخر دوره ترشياري در بخش جنوبي چين‌خوردگي زاگرس تشكيل شده است. جنس طبقاتي كه در سطح خارجي يال‌هاي طاقديس‌ها ديده مي‌شوند در نقاط مختلف متفاوت هستند. در برخي نقاط، طبقاتي از كنگلومراي بختياري در روي طبقات ديگر قرار دارند. در نقاطي ديگر، آهك‌هاي ميوسن حاشيه جنوبي دشت را پوشانده‌اند (علايي طالقاني، 1390). اين سواحل، ماسه‌اي، صخره‌اي و سنگي است. رسوبات سواحل اكثراً دانه ريز از نوع گل و ماسه است كه مارن‌ها، جزء رسوبات اغلب اين سواحل هستند. دربعضي از نقاط اين سواحل، ژيپس و رسوبات آهكي نيز مشاهده مي‌شود. برونزد لايه‌هايي با مقاومت فرسايشي متفاوت، باعث ايجاد اشكال مختلف و جالب ژئومورفيكي و تنوع آن به‌ويژه در مناطق ساحلي شده است. با توجه به گسترش فعاليت‌هاي اقتصادي در عسلويه (مجتمع پارس جنوبي) و پذيرايي از سرريز جمعيتي اين منطقه در شهرستان پارسيان، همچنين نياز به توسعه همه‌جانبه بخش‌هاي مختلف، به‌ويژه مناطق ساحلي استان، شناسايي و ارزيابي توانمندي‌هاي ژئوتوريسمي منطقه مي‌تواند در ارائه برنامه‌هاي توسعه منطقه نقش بسزايي ايفا كند.