ارزيابي اثر زوال بذر بر ويژگي¬هاي جوانه¬زني بذور لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) تحت تيمار شوري

The effect of seed deterioration on germination characteristics in dry bean (Phaseolus vulgaris L.) seeds, under salinity stress condition

جوانه¬زني و سبز شدن سريع بذر، يك عامل مهم و تعيين¬كننده عملكرد نهايي گياهان است. تنش شوري و زوال بذر مهم‌ترين عوامل غير زيستي تهديدكننده گياهان به¬ويژه لوبيا است. اين تحقيق با هدف بررسي تأثير زوال بذر بر ويژگي‌هاي جوانه¬زني لوبيا، توده بومي استان گيلان تحت تأثير تنش شوري به¬صورت آزمايش فاكتوريل، در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل پيري بذر در سه سطح 24، 48 و 72 ساعت پيري و تيمار شوري در پنج سطح، صفر، 2، 4، 6 و 8 دسي¬زيمنس بر متر بود. نتايج آزمايش نشان داد كه در كليه متغيرهاي مورد بررسي اختلاف بسيار معني¬داري بين سطوح تيمارها وجود داشت. علاوه بر اين، اثرات متقابل پيري بذر و تنش شوري از نظر وزن خشك ريشه¬چه و ساقه¬چه، ضريب آلومتريك و درصد آب بافت گياهچه در سطح يك درصد اختلاف معني¬داري نشان داده است. در مجموع افزايش دوره پيري بذر و افزايش سطوح تنش شوري از طريق تأثير بر روابط آبي گياه، سميت ناشي از تجمع يون، كاهش يكپارچگي غشا پلاسمايي، تغيير ساختمان مولكولي اسيدهاي نوكلئيك و كاهش فعاليت آنزيم¬ها بر جوانه¬زني و شاخصه¬هاي مرتبط با آن و فعاليت آنزيم¬هاي جوانه¬زني در بذر گياه لوبيا، تأثير منفي گذاشته و در نهايت موجب افت شاخص¬هاي جوانه¬زني گرديد.

The aim of this study was to investigate the effect of seed aging on germination characteristics of the beans, Landrace of Guilan Province under salinity stress. Factorial experiment was conducted in completely randomized design with four replications. Experimental treatments were seed aging in 3 levels, including 24, 48 and 72 hours seed aging and salinity stress in 5 levels, including zero, 2, 4, 6 and 8 ds/m. Before running the test, seeds were washed with a solution of 10% sodium hypochlorite disinfectant for 15 minutes and then 3 times with distilled water. In addition, the interaction of seed aging with salinity stress had highly significant difference at the probability level of 1% for radicle and plumule dry weight, allometric index, seedling tissue water percentage. Therefore, seed aging and increase levels of salinity stress on the germination and its related factors in bean seed had a negative impact and through its impact on plant water relations, toxicity of ion concentration, reducing the plasma membrane integrity, change the molecular structure of nucleic acids and reduction of activity of enzymes eventually reduced the germination indices.