سميت اسانس زنيان روي ماده¬هاي بالغ شته¬ي جاليز

Toxicity of Carum capticum essential oil against the adult females of Aphis gossypii

شته¬ي جاليز (Aphis gossypii Glover)، گونه¬اي چندخوار و با دامنه انتشار جهاني است. اين حشره روي محصولات مهمي از قبيل پنبه، كدو، مركبات، سيب¬زميني و بسياري از گياهان زينتي خسارت مي¬زند. علاوه بر خسارت ناشي از تغذيه و ترشح عسلك، قادر به انتقال بيش از 50 نوع ويروس بيماري¬زاي گياهي است. در تحقيق حاضر سميت اسانس مستخرج از بذور گياه زنيان در شرايط آزمايشگاهي روي ماده¬هاي بالغ شته¬ي جاليز ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه اسانس زنيان در غلظت¬هاي مطالعه شده (از 5/2 تا 75/43 پي پي ام) قدرت حشره¬كشي بالايي روي شته¬ي جاليز داشت (F = 134.576, ρ 0.0001). غلظت كشنده¬ي 50 درصد براي اسانس برابر با (528/20- 374/13) 320/16 پي پي ام برآورد شد. خط غلظت-پاسخ رسم شده هم نشان داد كه بين مرگ و مير شته¬ي جاليز و غلظت¬هاي مورد مطالعه ارتباط مثبت و مستقيمي وجود دارد. بر اساس نتايج پژوهش حاضر امكان استفاده از اسانس زنيان در مديريت شته¬ي جاليز وجود دارد.

Aphis gossypii Glover is a global spread polyphagous species. This insect damages on important agricltural products such as cotton, pumpkin, citrus, potato, and many ornamental plants. In addition to the direct damage and secretion of honeydew caused by the feeding of insect pest, it is able to transfer more than 50 types of phytopaghous viruses. In the present study, the toxicity of essential oil extracted from seeds of Carom copticum was evaluated in vitro on adult females of A. gossypii. The results showed that the essential oil in the studied concentrations (from 2.5 to 43.75 ppm) had a high insecticidal effect on the aphid (F = 134.576, ρ 0.0001). The concentration need to kill 50% of insect populaion (LC50) was estimated as 16.320 (13.374 – 20.528) ppm. The obtained concentration-response line also showed a positive and direct correlation between the mortality of the aphid and the studied concentrations. Based on the results of this study, the use of C. copticum essential oil in the management of A. gossypii is possible.