بررسي شيوه هاي گرمايش و آب رساني حمام هاي تاريخي ايران (مطالعه موردي: حمام عشقعلي قم)

در حوزه معماري و شهرسازي ايران زمين از ديرباز فرآيند تشكيل شهرها، بر مبناي بخش هايي بوده است كه در حوزه خدمات شهري نقاش مهم و اساسي را ايفا مي كرده اند. بازار، مسجدجامع و حمام از مهم ترين عناصر تشكيل دهنده نيازهاي اصلي بافت شهرهاي تاريخ است كه از اين ميان حمام،كه هم از لحظ عرفي و هم از لحاظ شرعي حايز اهميت بوده كه اين مهم در كنار مساجد از عمده ترين قسمت هاي تكرار شونده در شهرهاو محلات مختلف محسوب مي شده اند. شاكله اصلي حمام ها بر مبناي خدمات مورد نياز بافت شهري وراي كاركرد بهداشتي و پزشكي داراي كاركردي اجتماعي نيز بوده است. حمام ها از ديرباز بسته به الگوي خود بسيار از نيازهاي اجتماعي و فرهنگي مردمان شهر را در خود جاي داده و اين مهم در پويايي و زنده بودن حمام ها نقشي اساسي ايفا مي كرده است. همچنين جداي از عملكرد هاي كاركردگرا شيوه ساخت و چگونگي تامين انرژي مورد نياز حمام از مهم ترين و پيچيده ترين فرآيندهاي معماري ايراني محسوب مي شود. اين پژوهش در بستري تحليلي و توصيفي به شناخت، معرفي و بررسي يكي از تنها باقي مانده نمونه هاي حمام هاي صفوي، حمام عشقعلي در شهر قم مي پردازد. در اين بين آنچه مورد توجه است نحوه كاركرد و عملكرد دو بخش مهم و اصلي تاسيسات حمام يعني سيستم آب رساني و عملكرد سيستم حرارتي آن است. در اين پژوهش سعي شده تا با شناخت روش هاي متفاوتي كه در طول تاريخ براي شيوهاي گرمايشي و آبرساني مفروض بوده بررسي و نحوه عملكرد آنها در حمام عشقعلي در محله تاريخ عشقعلي در شهر قم مورد ارزيابي قرار گيرد.