رويكرد ترتيبات منطقه اي به منظور تعامل با كشورهاي هدف منطقه آزاد ارس

امروزه همزمان با جهاني شدن و آزادسازي تجاري، شاهد گسترش همگرايي هاي اقتصادي در نواحي مختلف جهان هستيم. عواملي نظير نزديكي جغرافيايي، اشتراكات فرهنگي، قرابت نژادي، دين مشترك، برخورداري از بازارهاي بزرگتر و كسب صرفه هاي ناشي از مقياس توجه بسياري از كشورها به ويژه كشورهايي كه در يك منطقه واقع شده اند را به موافقتنامه هاي تجاري منطقه اي (RTAs) جلب كرده است . از آنجا كه مناطق آزاد به عنوان پلي بين بازار هاي داخلي و بين المللي عمل مي كنند و با آماده سازي تدريجي اين مناطق بهتر مي توان در جهت ادغام اقتصاد ملي در اقتصاد جهاني گام نهاد و از طرفي جلفا (منطقه آزاد ارس) از ديرباز يكي از مهم ترين شهرهاي مرزي و گمركي ايران به شمار مي رود و تاسيسات گمركي و ايستگاه راه آهن جلفا براي انجام تشريفات گمركي، انبارداري و ترخيص و حمل و نقل كالا در سال طراحي و احداث شده و واردات و صادرات ايران با اتحاد جماهير شوروي و اروپاي شرقي و كشوهاي اسكانديناوي (قبل از فروپاشي بلوك شرق) عمدتاً از اين طريق انجام مي گرفت، لذا اين منطقه مي تواند به مثابه عقبه عملياتي موافقتنامه هاي تجاري دو جانبه و يا چند جانبه منطقه اي با كشور هاي هدف خود مورد استفاده قرار گيرد. به طور كلي منطقه آزاد ارس با توجه به مجموعه امكانات و پتانسيل هايي نظير اقليم مناسب، نيروي انساني جوان و تحصيلكرده، پتانسيل بالاي حمل و نقل، ارتباطات راه دور، بازرگاني پويا، انرژي ارزان و موقعيت جغرافيايي ممتاز از ظرفيت بالقوه براي تبديل شدن به يك پايگاه همگرايي اقتصادي، مركز مهم مبادلات تجاري منطقه اي و تبديل شدن به يك منطقه آزاد تجاري ممتاز در كشور و حتي در منطقه برخوردار است. در اين مقاله ضمن بررسي اجمالي ماموريت مناطق آزاد، مختصات عملكرد بين المللي منطقه تجاري صنعتي ارس و شرح كاركرد ترتيبات منطقه اي، سعي شده است تا چگونگي و سياستهاي كلي كاربست ترتيبات منطقه اي در جهت توسعه منطقه آزاد ارس تشريح شود.