تبيين سازوكار نظام هندسي در معماري اسلامي ايران نمونه موردي : مسجد امام اصفهان

اين مقاله به بررسي تناسبات هندسي در ابعاد و شكل گيري مسجد امام در مجموعه ميدان نقش جهان، به عنوان يكي از شاخصه هاي معماري صفوي مي پردازد. بررسي بر روي بناي مسجد شاه [عباس] بخشي از مجموعه‌ي ميدان نقش جهان اصفهان انجام گرفته است. فرايند بررسي شامل استفاده از روش هاي هندسي انتقال اندازه ها و جستجوي يافتن مدول مبنا براي تشخيص تناسب فضاها براي رسيدن به هدف تعيين مدول ها نسبت به يكديگر و درك نظم طبيعي-هندسي آن است. يافته هاي حاضر با تحقيقات و تناسبات هندسي بر جاي مانده به عنوان مرجعي براي تناسبات هندسي مقايسه شده است. در نهايت با هدف تعيين منشأ اين سيستم تناسبات، نتايج بررسي حاضر با تناسبات خاص موجود در هنرهاي تزييني دوره هاي تيموري، ايلخاني و سلجوقي كه بر اساس نظريات محققان داراي تناسبات خاص و ويژه هستند ، مقايسه شده است. نتيجه بررسي نشان مي دهد كه در اثر برجسته نقش جهان، طراح از تناسبي خاص، بهره گرفته از نظام طبيعي براي طراحي مجموعه استفاده نموده است. اين تناسب ويژه شامل نسبت هاي مشخص بين بناها و تعيين ابعاد و اجزاي فضاها و مهم تر از همه نسبت بين فضاهاي كل و جزء بر مبناي نسبت 2√ است.