آمايش آموزش عالي در استان هاي كشور مطالعه موردي: استان قزوين

امروزه نقش آموزش عالي در توليد و انتقال دانش، توانمند سازي و ارتقا مهارت هاي افراد جهت كسب توانايي هاي لازم بر همگان واضح و مبرهن است. از اين رو، توجه به تعداد، ظرفيت و موقعيت قرارگيري دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي از مهم ترين دغدغه ها جهت بهره مندي همگان از آموزش عالي به شمار مي رود. در مكان يابي دانشگاه ها معيارهاي مختلفي از جمله معيارهاي فيزيكي، اقتصادي و اجتماعي مد نظر قرار مي گيرد. به منظور تحليل معيارهاي مكان يابي دانشگاه ها، در اين مقاله استان قزوين به دليل برخورداري از رتبه چهارم كشوري در جذب دانشجو به عنوان نمونه موردي بررسي مي-شود. مطابق با سرشماري سال 1395 جمعيت ساكن در استان قزوين در حدود 3/1 ميليون نفر بوده است كه 6/88 درصد آن را افراد با سواد تشكيل مي دهند. اين استان داراي 69 مركز آموزش عالي است كه به صورت روزانه و شبانه، غير انتفاعي، پيام نور، آزاد، علمي كاربردي و در 4 مقطع كارداني، كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري دانشجو مي پذيرد. بيشترين تعداد مراكز آموزش عالي متعلق به مراكز عملي كاربردي و مراكز غيرانتفاعي به ترتيب با 7/37 درصد و 9/31 درصد است كه بيشترين تعداد دانشجو را نيز به ترتيب با 19/31 و 37/29 درصد جذب مي كنند. ظرفيت مراكز آموزش عالي اين استان در حدود 57535 نفر است كه اين تعداد نسبت به جمعيت استان قزوين حدود 5/4 است. حدود 6/92 درصد از دانشجويان پذيرفته شده در دانشگاه هاي استان قزوين در مقطع كارداني و كارشناسي تحصيل مي كنند و دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد 12/7 درصد و دانشجويان مقطع دكتري تنها 27/0 درصد از دانشجويان استان قزوين را تشكيل مي دهند. نقشه توزيع فضايي مراكز آموزش عالي در استان قزوين نشان مي دهد كه اكثر دانشگاه هاي استان قزوين در اطراف شهر قزوين پراكنده شده است كه بيانگر عدم تعادل در استقرار دانشگاه ها در استان قزوين است با اين حال با توجه به معيارهاي مكان يابي و اين امر كه اكثر امكانات، خدمات و زير ساخت هاي مربوطه در استان قزوين در قسمت مياني استان متمركز شده است اين امر چندان هم دور از انتظار نمي باشد.