بررسي علل تغيير كاربري اراضي كشاورزي در شهرستان سامان

چكيده تغيير كاربري اراضي كشاورزي همواره از چالشها و مشكلات اصلي فراروي بخش كشاورزي بوده و حفظ كاربري اين اراضي از جمله فاكتورهاي اساسي تامين كننده بخش كشاورزي است. شهرستان سامان از لحاظ تعداد تغيير كاربري اراضي كشاورزي در مقام اول استان چهارمحال و بختياري قرار گرفته و اين امر كشاورزي اين شهرستان را با تهديد اساسي روبرو نموده است. در اين راستا، هدف از مطالعه حاضر بررسي علل تغيير كاربري اراضي كشاورزي در شهرستان سامان مي باشد. بدين منظور از الگوي لاجيت چندگانه اسمي بهره گرفته شد و داده هاي مورد نياز از طريق نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده متناسب از بهره برداران شهرستان در سال 1396 جمع آوري گرديد. نتايج تحقيق بيانگر آن است كه عوامل اقتصادي نظير درآمد پيش بيني شده از تغيير كاربري جديد، افزايش ارزش زمين، افزايش فرصت تحرك اجتماعي تغييركاربري دهندگان، نزديكي به راه ها به همراه عواملي چون افزايش درآمد حاصل از فعاليتهاي غيركشاورزي، تعداد افراد خانوار، كل مساحت اراضي مورد بهره برداري، فعاليتهاي غيرزراعي درونبخشي(يعني تنوع درآمدي كشاورزي) و نحوه تصاحب زمين اثرات مثبتي بر تغيير كاربري زمين هاي كشاورزي دارند. يافته هاي مطالعه مويد آن است كه تعداد افراد شاغل در خانوارها اثر معني داري بر حفظ كاربري اراضي دارد بطوريكه با افزايش تعداد افراد شاغل، احتمال تغيير كاربري كاهش مييابد. لذا انتظار ميرود با اعمال سياست هاي اشتغالزايي و حمايتهاي لازم از آن بتوان زمينه هاي حفظ كاربري اراضي را افزايش داد. همچنين پايين بودن متوسط درآمد سالانه حاصل از فعاليتهاي كشاورزي اثر مثبت و معني داري بر تغيير كاربري اراضي كشاورزي دارد به طوريكه موجب تغيير اين اراضي به كمپ هاي گردشگري مي شوند. لذا توصيه ميشود دولت جهت حفظ كاربري اراضي كشاورزي با اعمال سياست هاي بازاريابي مناسب، اصلاح و اعمال قوانين و مقررات حقوقي حفظ اراضي و بهبود سياستهاي حمايتي از درآمدي كشاورزان، امكان ارتقاي انگيزه بهره برداران براي تداوم حفظ كاربري زمين هاي كشاورزي و به تبع آن توسعه كشاورزي منطقه را فراهم نمايد.