بهينه سازي كالوس زايي در دو گونه زوفا (Hyssopus officinalis)

Optimization of callogenesise of two species of hyssop (Hyssopus officinalis)

زوفاي معمولي (Hyssopus officinalis) و گونه ي ديگر زوفاي محلي (Hyssopus angustifilius) گياهي دارويي علفي، چندساله، متعلق به تيره نعناعيان با منشاي آسياي صغير است. اين گياه به عنوان گياه دارويي ضد اسپاسم، ضد فساد و خواص ضد عفوني كننده عليه باكتري، قارچ و ويروس ها شناخته شده است. با توجه به اهميت دارويي و خطر انقراض دو گونه بويژه گونه محلي زوفا رسيدن به روش هاي بهينه تكثير رويشي ضروري به نظر مي رسد. هدف از اين آزمايش دستيابي به بهترين محيط كشت و تركيب هورموني براي توليد كالوس است كه بتوان در پژوهش ها ومراحل بعد به باززايي گياه و همچنين توليد متابوليتهاي ثانويه به خصوص درگونه محلي كه روبه انقراض است دست يافت. بدي نمنظور ابتدا بذور ضدعفوني و در محيط MS كشت گرديد و بعد از دو هفته نمونه هاي ساقه جدا شده و به محيط MS وB5 با غلظت هاي هورموني (شاهد، 0.5mg/L 2,4-D;1mg/L 2,4-D;0.2 NAA + 0.5mg/L 2,4-D;0.2 mg/L NAA + 1mg/L 2.4-D) كشت گرديد و در شرايط كنترل شده اتاقك كشت نگهداري شد و در مرحله بعد يادداشت برداري صفات زمان شروع كالوس و درصد كالوس دهي انجام گرديد. نتايج بدست آمده ازجدول تجزيه واريانس نشان داد كه اثر متقابل بين گونه، محيط و تيمار هورموني در سطح يك درصد معني دار بود. همچنين، مقايسه ميانگين نشان داد كه بيشترين ميزان توليد كالوس در هر دوگونه محلي و معمولي در تيمار 0.5 mg 2,4-D مشاهده شد، كه در اين تيمار،زوفاي معمولي بعد از 6 روز و زوفاي محلي بعد از 11 روز شروع به كالوس دهي كردند. بنابراين باتوجه به اين پژوهش، تيمار ذكر شده براي كالوس دهي اين دوگونه گياهي پيشنهاد مي گردد.