نقش ترويج كشاورزي در بهبود عملكرد محصولات كشاورزي

توسعه كشاورزي را مي‌توان فرآيندي در جهت تسهيل محدوديت‌هايي دانست كه براثر عرضه كشش‌ناپذير زمين و نيروي كار بر جريان توليد تحميل مي‌گردد. به عبارتي توسعه كشاورزي دستاورد يك سلسله فعاليت‌هاي برنامه‌ريزي‌شده مرتبط و هماهنگ به‌منظور اعمال تغييرات و تحولات مطلوب براي وسعت بخشيدن به دامنه فعاليت‌ها، بسط امور و افزايش عملكرد محصولات كشاورزي در قالب برنامه توسعه اقتصادي و اجتماعي است كه از طريق شناسايي سازه‌هاي مؤثر جهت افزايش توليدات كشاورزي بدست مي‌آيد. هدف از اين پژوهش شناسايي سازه‌هاي اثرگذار بر عملكرد محصولات كشاورزي و تعيين سهم ترويج كشاورزي در اين فرآيند مي‌باشد. جمع‌آوري اطلاعات اين پژوهش با استفاده از روش اسناد پژوهي و مطالعه آمارنامه¬هاي كشاورزي انتشاريافته توسط سازمان جهاد كشاورزي و مركز آمار ايران در سال زراعي 90-89 انجام‌ شده است. جامعه آماري تحقيق شامل 30 استان ايران مي‌باشد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS16 مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. نتايج حاصل از تحليل همبستگي نشان داد كه بين برنامه‌ها و روش‌هاي ترويج كشاورزي از قبيل تعداد مرد مددكار ترويجي، تعداد بازديد ترويجي، برنامه‌هاي راديويي، تعداد افراد آموزش‌ديده در دوره‌هاي ترويج كشاورزي(نفر) و تعداد نشريات ترويجي با عملكرد محصولات مختلف از قبيل برنج، جو آبي، جو ديم، سيب‌زميني و يونجه در سطح استان‌ها همبستگي مثبت و معني‌داري وجود دارد. نتايج حاصل از تحليل رگرسيوني نشان داد كه از بين مجموعه متغيرها، سه متغير تعداد افراد آموزش‌ديده در دوره‌هاي ترويج كشاورزي، تعداد نشريات ترويجي توزيع‌شده و تعداد كارگاه¬هاي ترويجي قادرند 79 درصد از تغييرات متغير عملكرد برنج را پيش‌بيني كنند. براي متغير عملكرد سيب‌زميني از بين متغيرهاي مستقل، سه متغير تعداد افراد آموزش‌ ديده در دوره‌هاي ترويج كشاورزي(نفر)، شاخص طرح‌هاي آب ‌و خاك و تعداد طرح‌هاي تحقيقي- ترويجي، قادرند 62 درصد از تغييرات متغير عملكرد سيب‌زميني را پيش‌بيني نمايند.