نظام صنفي كشاورزي؛ فرصتي براي نظم بخشي و مشاركت كشاورزان در مديريت كشاورزي

اگرچه سازماندهي توليدكنندگان و بهره برداران بخش كشاورزي از مدتها پيش وجود داشته و تشكلهاي ايجاد شده با انسجام دادن و هماهنگ كردن فعاليتهاي كشاورزان توانسته اند توسعه بخش كشاورزي را تا حدي زمينه‌سازي كنند اما همواره فقدان نهادي اجتماعي، غيرانتفاعي و غيرسياسي كه بتواند با حضور كشاورزان و بهره‌برداران بخش كشاورزي در فرآيند تصميم‌گيري و تصميم‌سازي اين بخش، بسترها‌ي لازم براي هماهنگي جامع و كامل در بخش و دفاع از حقوق و منافع صنفي و اجتماعي احاد كشاورزان را فراهم نمايد وجود داشته است. با تصويب قانون تأسيس سازمان نظام مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي در تيرماه سال1380زمينه لازم براي تشكيل نهادي با اين مشخصات در بخش كشاورزي فراهم شد و با فراز و نشيبهايي تشكيل نظام صنفي در بخش كشاورزي در سال 1386 با تصويب آيين نامه اجرايي آن در هيأت دولت رقم خورد. اين نهاد اجتماعي، غيرانتفاعي، غيرسياسي و غيردولتي بعنوان يك نهاد عمومي و فراگير بخش كشاورزي است كه تمامي شاغلين بخش كشاورزي و منابع طبيعي در سرتاسركشور را پوشش مي دهد. نظام صنفي كشاورزي از بطن جامعه كشاورزان و بهره برداران كشاورزي و منابع طبيعي كشور شكل مي گيرد و بر پايه مديريت خود كشاورزان استوار است و مي توان گفت از معدود نهادهايي است كه در بخش كشاورزي تشكيل شده است و خود كشاورزان بطور مستقيم هم در تشكيل و هم در اركان مديريتي آن حضور دارند. هم اكنون ساختار نظام صنفي كشاورزي در سه سطح شهرستاني، استاني و ملي و از پايين به بالا سازماندهي شده است. توسعه و گسترش نظام صنفي كشاورزي و افزايش توانمندي هاي آن در انجام وظايف و مأموريتهاي محول شده نياز به حمايت و سرمايه گذاري ويژه براي توانمندي بيشتر آن دارد. تجربه اجرايي چند ساله نظام صنفي كشاورزي حاكي از تأثيرگذاري آن بر تصميم گيريهاي مرتبط با بخش كشاورزي مي باشد ضمن اينكه در نظم بخشي به مشاغل و شاغلين بخش نيز وظيفه مند است و نياز به حضوري فعالانه تر دارد. تا بهار سال 1395، 03/18 درصد از بهره برداران بخش كشاورزي و منابع طبيعي كشور كه 727307 نفر مي باشند عضو نظام صنفي شده اند و 663932 فقره پروانه فعاليت براي آنها صادر شده است. از بين 433 شهرستان كشور در 411 شهرستان نظام صنفي كشاورزي تأسيس شده و متعاقب آن در همه استانهاي كشور نيز نظام صنفي استاني تشكيل شده است. بر اساس مشاهدات ميداني نظامهاي صنفي كشاورزي در سطح استانهاي كشور عليرغم اقدامات قابل توجه، با مسائل و مشكلاتي دست به گريبانند كه در صورت كم توجهي به آنها، تأثير منفي قابل توجهي بر روي ادامه كار اين نظام خواهد داشت.