واكاوي تأثيرات مخاطرات طبيعي با تأكيد بر ريزگردها بر كالبد فيزيكي سكونتگاه‌هاي شهري مطالعۀ موردي: شهر زابل

طوفان‌هاي شن يكي از مخرب‌ترين پارامتر‌هاي اقليمي است كه معمولاً نام آن با ايجاد خسارت همراه است. در بينِ طوفان‌هاي محلي ايران بادهايي كه اغلب در منطقۀ سيستان مي‌وزند شهرتي بسزا دارند. اين بادها با توجه به شرايط اقليميِ منطقه همواره با طوفان شن همراه است كه اين خود باعث حركت ماسه‌هاي روان به‌سمت اين منطقه مي‌شود و خسارت‌هاي شديدي به راه‌هاي ارتباطي، كابد فيزيكي، مزرعه‌ها، روستاها، آبياري منطقه و بسياري از تأسيسات منطقه وارد مي‌كند. هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثيرات مخاطرات طبيعي با تأكيد بر ريزگردها بر كالبد فيزيكي سكونتگاه‌هاي شهري زابل و روش تحقيق تحليلي و مبتني بر مطالعات كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني است. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS و Expert choice و همچنين از مدل ويكور استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه در مؤلفۀ مصالح ساختماني بيشترين تأثير ريزگردها، به ترتيب در زيرمعيار اسكلت بلوكي با ميانگين 29/3، و كمترين ميزان تأثير ريزگردها در زيرمعيار اسكلت خشت و چوب با ميانگين 12/1 است. همچنين در بخش كيفيت ابنيه، كيفيت ابنيه بسياري از سكونتگاه‌هاي شهري زابل با تعداد 169 و ميانگين 01/44، از شدت تخريب برخوردارند. بيشترين ميزان تأثير ريزگردها در تراكم ساختماني 50-100 و بيشترين ميزان تأثير ريزگردها در ساختمان‌هاي پنج تا شش طبقه با ميانگين 84/39 است. درنهايت، بررسي‌هاي صورت‌گرفته در زيرمعيار دسترسي به فضاي سبز، بيشترين تأثير ريزگردها در بيشتر از 200 با ميانگين 84/64 است. در ادامه نيز، جهت بررسي و تأثيرگذاري ريزگردها در هريك از مؤلفه‌هاي كالبدي سكونتگاه‌هاي شهري از مدل Expert Choice استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه بيشترين ميزان تأثيرگذاري ريزگردها در معيار مصالح ساختمان است. بيشترين ميزان تأثيرگذاري ريزگردها در ناحيۀ شهري پنج با وزن به‌دست‌آمدۀ 765/0، و كمترين ميزان تأثير ريزگردها در ناحيۀ شهري يك با وزن به‌دست‌آمدۀ 074/0 است.