بيگانه‌ستيزي و قيام مردم سيستان عليه حضور استعمار انگليس در اوايل قرن بيستم

با نگاهي به تاريخ معاصر ايران درمي‌يابيم كه حضور و رقابت‌هاي استعماري سابقه‌اي طولاني در اين كشور دارد. براساس شواهد موجود تاريخي، مردم منطقۀ سيستان و بلوچستان به‌دليل وسعت مناطق مرزي و تعارض منافع با بيگانگان، همواره از ظلم، بي‌عدالتي و بي‌توجهي حكومت‌هاي وقت و فرصت‌طلبي بيگانگان در ايران رنج برده‌اند. سيستان يكي از مناطق استراتژيك براي قدرت‌هاي استعماري در اوايل قرن بيستم ميلادي محسوب مي‌شد. دو قدرت استعمارگر روس و انگليس براي حضور در اين منطقة بسيار مهم به رقابت با يكديگر پرداخته بودند. ازآنجاكه سيستان دروازة هندوستان محسوب مي‌شد؛ براي انگليس و روس بسيار اهميت داشت. انگليسي‌ها كه قدرت برتر را داشتند، با شيوه‌هاي مختلفي ازجمله استفاده از مهره‌هاي نفوذي خود درصدد سلطه بر اين منطقه بودند. در اين پژوهش سعي بر آن است تا با روش توصيفي-تحليلي و با بهره‌گيري از منابع اسنادي و كتابخانه‌اي به عكس‌العمل مردم سيستان دربرابرِ حضور انگليسي‌ها پرداخته شود. مردم غيور و بيگانه‌ستيز سيستان كه درطول تاريخ به‌عنوان مرزداران شجاع و جان‌نثار درمقابلِ تهاجم بيگانگان به سرزمين مقدس ايران دليرانه و رستم‌گونه ايستادگي كرده‌اند، درمقابلِ دسيسه‌هاي استعماري دولت انگليس ساكت ننشستند و جانانه دست به قيام زدند و انگيسي‌ها را به وحشت انداختند. هرچند كه با خشونت حشمت‌الملك، مهرة نفوذي و وابسته به انگليس كه حكومت سيستان را ازطرفِ دولت ايران برعهده داشت، قيام ضدانگليسي مردم سركوب شد، اما به انگليسي‌ها و نوكران حلقه‌به‌گوش آنان فهماند كه سيستان جاي امني براي آنان نيست.