بررسي و ارزيابي اقتصادي- اجتماعي و فرهنگي اسكان خودانگيخته عشاير مطالعه موردي: استان فارس، شهرستان داراب

وضعيت اقتصادي و اجتماعي عشاير در دهه‌هاي اخير و روند رو به افزايش مهاجرت‌ها و اسكان‌هاي بدون برنامه، عامل بسياري از ناهنجاري هاي اقتصادي- اجتماعي در جامعه عشاير بوده است. هدف از پژوهش حاضر نيز ارزيابي اثرات اجتماعي- اقتصادي و فرهنگي اسكان خود انگيخته عشاير شهرستان داراب مي‌باشد. منطقۀ مورد مطالعه در اين تحقيق، شامل سه روستا از شهرستان داراب شامل روستاي ركن آباد (شهرك شهداي عشاير)، روستاي عرب چگيني و روستاي جوزجان مي‌باشد. روش مطالعه به دو صورت كتابخانه‌اي و ميداني بوده است كه با مراجعه به كتب، اسناد، مقالات، آمار، نقشه‌ها و همچنين با مراجعه مستقيم به روستاهاي مورد مطالعه و مطالعات ميداني (مشاهده، مصاحبه و پرسش‌گري از مردم و مطلعين محل) در پيشبرد تحقيق استفاده شده است. روش تحقيق به صورت توصيفي- تحليلي مي‌باشد. جهت استخراج اطلاعات، تحليل، بررسي و تهيه نمودارها از نرم افزارهاي (Excel؛(Spss استفاده گرديده است. نتايج پژوهش بيانگر اين مطلب است كه در بيشتر اين پروژه‌هاي اسكان، هرچند در بعضي موارد موجب برخورداري محدود عشاير از برخي امكانات و خدمات شده است، ليكن پيامدهاي منفي قابل تأملي چون افزايش ميزان وابستگي و بالا رفتن سطح انتظارات و توقعات از دولت و از بين رفتن خودكفايي و خودبسندگي جامعه عشايري، افزايش تخريب مراتع و فرسايش محيط زيست، بلا استفاده ماندن پتانسيل هاي توليدي مراتع، افزايش منازعات و درگيري ها پس از اجراي طرح-هاي اسكان، عدم تناسب خانه هاي احداث شده در كانون هاي اسكان با مقتضيات فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي جوامع عشايري و عدم وجود تأسيسات و امكانات ضروري نظير انبار علوفه و محل نگهداري دام و نيز پايين بودن كيفيت ساخت منازل، كاهش درآمد خانوار و افزايش گرايش مشاغل كاذب و غير توليدي يا مهاجرت به مناطق شهري جهت يافتن شغل و كسب درآمد، افزايش مخارج خانوار، كاهش نقش زنان در اقتصاد خانواده و افزايش وابستگي زنان به درآمد مردان شده است كه با موازين پايداري و توسعه پايدار مغايرت كامل دارد.