بررسي عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك موتانت‌هاي كلزا (Brassica napus L.) حاصل از پرتوتابي با اشعه گاما در دو رژيم آبياري نرمال و تنش

پژوهش حاضر به‌منظور مقايسه تحمل به تنش خشكي در بين هفت ژنوتيپ كلزا (سه رقم: Licord (شاهد)، Okapi (شاهد)، RGS003 (شاهد) و چهار موتانت از پايه مادري RGS003: MRGS-9، MRGS-14 ، MRGS-16 و MRGS-31) به‌صورت دو طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي هسته‌اي كرج در سال زراعي 95-1394 اجرا شد. نتايج نشان داد كه عملكرد دانه و بيولوژيك ژنوتيپ‌هاي كلزا در رژيم آبياري نرمال به‌طور قابل ملاحظه‌اي به ميزان 5/27 و 3/19 درصد بيشتر از رژيم آبياري تنش بود. در هر دو رژيم آبياري نرمال و تنش، تفاوت‌هاي معني‌داري بين عملكرد دانه و بيولوژيك ژنوتيپ‌ها مشاهده گرديد و موتانت MRGS-31 بيشترين عملكرد را داشت. بيشترين شاخص تحمل به تنش، بيشترين ميانگين بهره‌وري و ميانگين هندسي بهره‌وري به موتانت MRGS-31 و كمترين ميزان شاخص حساسيت به تنش به موتانت MRGS-16 اختصاص داشت. اين نتايج همچنين در تجزيه كلاستر نشان داده شد. همچنين دو شاخص GMP و MP مي‌توانند به‌عنوان بهترين شاخص‌هاي ارزيابي تنش خشكي در نظر گرفته شود. ژنوتيپ‌هاي موتانت به كار رفته در اين پژوهش در مقايسه با هر سه رقم شاهد تحمل بيشتري نسبت به تنش خشكي داشتند. از اين رو اين ژنوتيپ ها مي‌توانند در برنامه‌هاي اصلاحي و نيز توسعه كشاورزي مناطق كم‌آب نقش مهمي را ايفا نمايند.