آثار تنش خشكي بر برخي صفات فيزيولوژيك، عملكرد دانه و روابط آنها در كنجد

به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر برخي صفات فيزيولوژيك، عملكرد دانه و روابط آنها در گياه كنجد، دو آزمايش به صورت بلوك هاي كامل تصادفي در دو رژيم رطوبتي طي دو سال در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان اجرا شد. براي اعمال رژيم هاي رطوبتي، آبياري پس از تخليه 60 درصد (كنترل) و 90 درصد (تنش خشكي) از رطوبت قابل استفاده خاك روي 6 رقم (پاكستاني، هندي، پنجاب، اولتان، برازجان و مركزي) انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي به ترتيب موجب كاهش 35، 12 و 28 درصدي عملكرد دانه، شاخص پايداري غشا و محتواي كلروفيل كل در ژنوتيپ هاي مورد بررسي شد. همچنين تنش خشكي سبب افزايش 215، 229 و 140 درصدي فعاليت آنزيم هاي پراكسيداز، كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز گرديد. رقم مركزي با داشتن بالاترين رتبه از نظر عملكرد در محيط تنش و بدون تنش و همچنين مقدار SNPI (شاخص تحمل ميزان محصول محيط غير تنش و تنش) متحمل ترين ژنوتيپ بود كه مي تواند براي مناطق خشك مورد استفاده قرار گيرد. شاخص پايداري غشا بيشترين اثر مستقيم و محتواي كلروفيل كل بيشترين اثر غير مستقيم را بر عملكرد دانه داشت، ولي به نظر مي رسد كه فعاليت هاي آنزيمي بر عملكرد دانه كنجد در شرايط تنش اثر زيادي نداشته است و داراي اثر مستقيم كمي بر عملكرد دانه بودند.