اثر تنش كم آبي بر تبعيض ايزوتوپ هاي كربن و نيتروژن دانه در ژنوتيپ هاي بومي و اصلاح شده برنج

به‌منظور مطالعه تبعيض ايزوتوپ هاي كربن و نيتروژن دانه در واكنش به تنش كم آبي، آزمايشي گلداني روي 40 ژنوتيپ بومي و اصلاح شده برنج تحت دو شرايط بدون تنش و تنش آبي (قطع آب در مرحله آبستني) در موسسه تحقيقات برنج كشور–رشت در سال 1393 اجرا شد. براساس شاخص‌هاي رايج تحمل به تنش (TOL، SSI، STI، MP، GMP و HM)، 13 ژنوتيپ در گروه متحمل قرار گرفتند. با توجه به گران قيمت بودن صفت تبعيض ايزوتوپ كربن و نيتروژن، اندازه گيري اين صفات روي 13 ژنوتيپ متحمل و 7 ژنوتيپ از ديگر گروه هاي حاصل از تجزيه خوشه اي انجام گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه رقم و تنش اثر معني‌داري بر صفت تبعيض ايزوتوپ كربن داشت. از ارقام بومي نسبت به ارقام اصلاح شده در هر دو شرايط بدون تنش و تنش تبعيض ايزوتوپ كربن كمتري ثبت شد. همچنين نتايج نشان داد كه تنش سبب كاهش تبعيض گرديد اما اين كاهش در ارقام متحمل كمتر بود. براساس نتايج آزمايش حاضر، تبعيض ايزوتوپ كربن با محتواي عناصر و خاكستر، خصوصيات ريشه، هدايت روزنه‌اي، محتواي نسبي آب برگ، تعدادي از اجزاي عملكرد و خصوصيات مورفولوژيك همبستگي معني‌داري داشت. از اينرو از اين صفات مي توان به عنوان جايگزين تبعيض ايزوتوپ كربن در غربالگري ژنوتيپ هاي متحمل بهره برد.