بررسي كارايي استفاده از ميكروارگانيسم هاي خاكزي در توليد گياه دارويي اسفرزه (.Plantago ovata Forsk)

به منظور بررسي سودمندي به كارگيري ريزسازواره هاي خاكزي در توليد گياه دارويي اسفرزه (Plantago ovata Forsk) آزمايشي به صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول سه سطح شوري شامل 5/2 ، 5 و 10 دسي زيمنس بر متر، عامل دوم قارچ ميكوريزا شامل عدم كاربرد قارچ و گونه هاي فونليفورميس موسه (Funneliformis mosseae)، ريزوفاگوس اينتراديسس ((Rhizophagus intraradices و گلوموس فسيكولاتوم ( (Glomus fasciculatum و عامل سوم باكتري حل كننده فسفات معدني شامل دو سطح عدم كاربرد باكتري و كاربرد باكتري سودوموناس فلورسنس ((Pseudomonas fluorescens بود. بيشترين وزن خشك ساقه در تركيب تيماري 5/2 دسي زيمنس بر متر به همراه ريزوفاگوس اينتراديسس (Rhizophagus intraradices) و عدم مصرف باكتري به ميزان 9/3 گرم حاصل شد. بيشترين درصد سودمندي قارچ ميكوريزا آربوسكولار در تركيب تيماري شوري 10 دسي زيمنس بر متر و قارچ ريزوفاگوس اينتراديسس (Rhizophagus intraradices) به ميزان %7/76 بود. مقايسه ميانگين اثر متقابل تنش شوري و باكتري حل كننده فسفات معدني نشان داد بيشترين درصد سودمندي در تركيب تيماري شوري 10 دسي زيمنس بر متر و كاربرد باكتري سودوموناس فلورسنس ((Pseudomonas fluorescens به-ميزان %6/45 حاصل شد. با توجه به نتايج حاصل از اين پژوهش مي-توان كاربرد ريزسازواره هاي خاكزي را براي دستيابي به حداكثر توليد گياه دارويي اسفرزه توصيه نمود.