تاثير تيمار‌هاي دما، نور و كيتوسان بر كالوس‌زايي در گياه زعفران ( Crocus sativus L. )

مطالعه حاضر به منظور بررسي اثرات دما، نور، كيتوسان و غلظت‌هاي مختلف تنظيم‎كننده‌هاي رشد گياهي بر كالوس‌زايي گياه دارويي زعفران در محيط‌ كشت MS انجام شد بدين منظور بنه‎هاي زعفران از جنوب خراسان رضوي، شهرستان بجستان (34 درجه و 30 دقيقه شمالي، 58 درجه و 11 دقيقه شرقي) تهيه و پس از ضدعفوني، به قسمت‌هاي مساوي تقسيم و در محيط MS حاوي تركيبات مختلف تنظيم كننده‌هاي رشد گياهي شامل 2,4-D ،NAA و Kin به ترتيب با غلظت‌هاي 2، 2و 5/0 ميليگرم در ليتر كشت شدند. در ماه دوم و سوم پس از كشت شاخص‌هاي عملكرد كالوس‌ (درصد كالوس‌زايي و وزن تر كالوس) اندازه‌گيري شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تيمارهاي اعمال شده باعث ايجاد تفاوت معني‌داري در عملكرد كالوس شده‌اند (01/0P ). براساس نتايج مقايسه ميانگين، تيمارهاي هورموني NAA+Kin در محيط‌هاي روشنايي/تاريكي و دماهاي 18/25 درجه سانتي‌گراد بيشترين درصد كالوس‌زايي را داشتند، اما تركيب هورموني 2,4-D+Kin در هر دو محيط روشنايي/تاريكي و دما (18 يا 25 درجه سانتي گراد) كمترين ميزان كالوس‌زايي را توليد كردند. همچنين تاثير تيمار كيتوسان به ميزان 25/0 ميلي‌گرم در ليتر به همراه تركيب‌هاي هورمونيNAA+Kin يا 2,4-D+Kin منجر به كالوس‌زايي موثرتر در بنه‌هاي زعفران شد.