بررسي و تببين ابعاد مناظرات امام علي ابن موسي الرضا عليه السلام با اديان و فرق ديگر

يكي از مهم ترين شيوه هاي تبيين معارف ديني در مكتب اهل بيت عليهم السلام در برابر مخالفان، مناظره و احتجاج هايي بوده است كه امامان معصوم با آنها انجام داده اند. مناظره هاي امام رضا با گروه هاي مختلف فكري و ديني به دليل فضاي خاص فرهنگي وفكري آن دوره ونيز حمايت عباسيان از فضاي باز علمي و تشكيل جلسات بحث و مناظره، از اهميت و جايگاه والايي برخوردار بوده است. تببين و بررسي روش هاي مناظره امام رضا با هدف ارائه ي الگويي درست از روش هاي مناظره واستفاده از آن براي شناساندن اسلام اصيل بسيار مفيد خواهد بود. براي بررسي اين بعد از زندگي امام عليه السلام بايد اموري را از جمله بافت حكومت عباسي و نوع موضع گيري آنها در برابر اهل بيت عليهم السلام ، شرايط خاص فرهنگي وسياسي حاكم برجامعه اسلامي و انگيزه هاي سياسي مامون از تشكيل مناظرات امام با سايرين بررسي نمود. مورد ديگري كه بايد بررسي كرد نوع مناظرات امام رضا و تحليل آنها در مقابل هريك از گروه هاي مخاطب است. اينكه امام چه نوع روش و شيوه اي را در برخورد و احتجاج مخاطبان مورد مخاطب استقاده نموده اند كه از آن جمله نشان دادن روح آزاد منشي و وسعت نظر اسلام و اثبات رسالت و امامت خويش در انظار عموم همراه با كور كردن خطوط انحرافي ضد اسلام و تعميق و گسترش معرفت مردم به حقانيت جايگاه امام و اسلام. امام رضا در مناظره با گروه هاي مختلف از روش هاي متنوعي استفاده نموده اند. ايشان در مناظره با بزرگان اديان و فرق و مذاهب ديگر با در نظر گرفتن استناد به كتب مقدس آنان، تكيه بر اصول و عقايد مشترك، استناد به آيات محكم قرآن ، احاديث ائمه اطهار، مراعات سطح علمي و فهم مخاطب، وبا استدلال عقلي و منطقي و تك به تك صحبت كردن ، رعايت ادب و اخلاق وميدان دادن به طرف مقابل در ارائه پرسش و مناظره زمينه جذب مخالفان را فراهم ميكردند. در اين پژوهش با استناد به كتب كتابخانه و روش توصيفي-تحليلي مناظرات امام مورد بررسي قرار ميگيرد.