نقش مهاجرت امام رضا(ع) بر گسترش تشيع اعتقادي در ايران

مهاجرت امام رضا(ع) به ايران يكي از مقاطعِ تاريخيِ سرنوشت ساز قرون اوليه ي اسلامي به شمار مي رود كه تحولات مهمي را در ايران رقم زد. هجرت اجباري امام رضا(ع) كه در پشتِ ادعاي بازگرداندن حق حكومت به ايشان از سوي مأمون عباسي پنهان بود نه تنها باعث گسترش گرايش هاي شيعي، تثبيت تشيع و رشد معنويت در ايران گرديد؛ بلكه راه براي ورود علويان و سادات به ايران، وقوع قيام هاي علوي بر ضد عباسيان و تشكيل دولت هاي شيعي پس از شهادت امام رضا(ع) هموار شد. اين مقاله با روشي توصيفي-تحليلي و با تكيه بر منابع و داده-هاي تاريخي در صدد است نقش مهاجرتيِ امام رضا(ع) بر گسترش تشيع در ايران و دگرگوني معنوي ايرانيان را مورد مطالعه قرار دهد. يافته-هاي اين پژوهش نشان مي دهد اگرچه سرخوردگي از حكومتِ ساسانيان، فاصله ي شديد طبقاتي، حضور ايرانيان در شبه جزيره ي عربستان، دلايل سياسي، اقتصادي، اجتماعي و غيره باعث گروييدن ايرانيان به اسلام سياسي شد اما سرخوردگي ايرانيان از خلافت، تبعيض و بي عدالتي ها در تقسيم بيت المال، سركوب شديدِ احساسات ميهني شان از سوي حكومت هاي وقت، باعث گروش آنان به تشيع سياسي شد و در نهايت مهاجرتِ امام رضا(ع) و در پي آن ورود علويان و خاندانِ پيامبر(ص) به ايران، برگزاري مناظرات، انجام فعاليت هاي فرهنگي و وجود مشهدالرضا شعله هاي تشيع اعتقادي را در ايرانيان روشن ساخت و آنان را به بزرگ ترين پرچمداران و علاقه مندان تشيع مبدل ساخت.