مدلسازي اثرات سناريوهاي كنترل ترافيك بر توزيع مكاني و تغييرات غلظت آلاينده هاي هواي شهري

حمل و نقل منبع اصلي آلودگي هوا در مناطق شهري است. به همين دليل، برنامه هاي كنترل ترافيك مختلف براي كاهش آلودگي هوا طراحي و مورد استفاده قرار مي گيرند. اثرات فضايي اين برنامه ها بويژه اثرات آن ها بر تغييرپذيري مكاني آلودگي هوا به اندازه تاثير آن ها بر كاهش آلودگي كلي هوا حايز اهميت است. با اين حال، عدالت فضايي در كنترل آلودگي هوا، اغلب در برنامه هاي كنترل ترافيك ناديده گرفته مي شود. در اين مقاله، يك سيستم استنتاج فازي سلسله مراتبي تركيبي (HFIS) براي تخمين اثر برنامه-هاي كنترل ترافيك مختلف بر روي توزيع و عدالت فضايي آلاينده PM2.5 در شهر اصفهان مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از روش پيشنهادي، سه سناريوي اصلي كنترل ترافيك شامل وضعيت موجود، طرح‌ كنترل ترافيك زوج و فرد و طرح‌ ايجاد منطقه كم انتشار آلودگي (LEZ) مورد ارزيابي قرار گرفته اند. از اطلاعات حاصل از يك مدل پراكنش آلودگي هوا براي توسعه HFIS استفاده مي شود. توابع عضويت و قواعد سيستم مذكور از طريق يادگيري همزمان مدلسازي مي گردند. به منظور بررسي كارايي روش پيشنهادي از ايستگاه هاي پايش آلودگي هوا استفاده شده است. نتايج ارزيابي نشان دهنده قابليت اعتماد روش پيشنهادي به عنوان ابزار مدلسازي آلودگي مرتبط با ترافيك است. براساس نتايج به دست آمده، طرح‌ LEZ در مقايسه با دو طرح ديگر، علاوه بر كاهش سطح كلي آلودگي با كاهش تغييرپذيري آلودگي PM2.5، در ايجاد عدالت فضايي عملكرد بهتري داشته است. مزيت اصلي سيستم فازي پيشنهادي، مدل-سازي دقيق تغييرپذيري فضايي PM2.5 و قابليت استفاده موثر از داده هاي موجود با سطوح عدم قطعيت مختلف است. تجزيه و تحليل الگوهاي فضايي آلودگي و تغييرات آنها به عنوان تابعي از شاخص هاي ترافيكي مي تواند به برقراري عدالت فضايي در مديريت شهري و ترافيك كمك نمايد.