عملكرد بندهاي كنترل سيل اصلاحي بر تغيير پوشش گياهي و ذخيره كربن خاك در استان كرمانشاه

امروزه بحث ترسيب كربن به‌دليل تغييرات اقليمي در سطح كره زمين، اهميت ويژهاي پيدا كرده است. هدف از اين تحقيق بررسي كارايي عمليات سازه‌هاي مكانيكي بر ترسيب كربن در حوزه‌هاي آبخيز استان كرمانشاه است كه شامل سدهاي كوچك رسوبگير كه در داخل آبراهه بهمنظور كاهش سرعت جريان هرزآب و اصلاح پرفيل طولي آبراهه به‌منظور كاهش جريان هرزآب احداث مي‌شود. سدهاي كوچك رسوبگير در استان كرمانشاه از نوع گابيوني و خشكه‌چين هستند. مشخصات خاك و پوشش گياهي مناطق تحت عمليات مكانيكي و شاهد آن (چراي شديد و مديريت قرق) به‌وسيله پيمايش ميداني در سه منطقه، جوانرود، قروتك گيلانغرب و حاجيآباد كنگاور اندازه‌گيري شد. نمونه‌برداري زي‌توده بخش هوايي و ريشه گياه در همه مناطق، همراه با لاشبرگ گياهي سطح زمين با استفاده از روش ترانسكت و پلات انجام شد. نمونه‌برداري خاك از دو لايه سطحي (0 تا 20 سانتي‌متر) و زيرين (20 تا 40 سانتي‌متر) براي تعيين بافت خاك (به‌روش هيدرومتر)، آهك (به‌روش تيتراسيون با سود يك نرمال)، اسيديته (گل اشباع)، هدايت الكتريكي (گل اشباع) و كربن آلي خاك (به‌روش والكلي و بلاك) برداشت شد. نتايج به‌دست آمده نشان داد كربن آلي ترسيب شده در عمليات مختلف با توجه به تجزيه واريانس يكطرفه در سطح 01/0 اختلاف معني‌دار است و مقدار ذخيره كربن در عمليات مكانيكي (بندهاي كوچك رسوب‌گير) 28/49 تن در هكتار به‌دست آمد كه ناشي از جمع‌آوري رسوبات بالادست بند است و در مقايسه با مناطق شاهد عملكرد پاييني دارد. همچنين ترسيب كربن عمليات مكانيكي با ساير عمليات‌ها نشان داد پوشش گياهي تاثير مستقيمي در افزايش كربن ترسيب شده در خاك را دارد.