بررسي عملكرد بندهاي كنترل سيل در ذخيره كربن آلي لايه زيرسطحي خاك در استان كرمانشاه

مديريت اراضي و تغييرات كاربري نقش مهمي در تدوين استراتژي كلي براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي در جو دارد. با اعمال روش‌هاي مديريتي مناسب مي‌توان تأثيرات قابل توجهي در كاهش گازهاي گلخانه‌اي و بهبود شرايط زيستي فراهم كرد. هدف از اين تحقيق بررسي اثرگزاري عمليات سازه‌هاي مكانيكي (بندهاي كوچك رسوب‌گير) بر ترسيب كربن لايه زيرقشري خاك در حوزه‌هاي آبخيز استان كرمانشاه است. سدهاي كوچك رسوب‌گير در استان كرمانشاه از نوع گابيوني و خشكه‌چين هستند. مشخصات خاك زيرسطحي (20-40 سانتي‌متر) مناطق تحت عمليات بندهاي كوچك رسوب‌گير خشكه‌چين و گابيوني و شاهد آن (مراتع تحت چراي شديد و مديريت قرق) با پيمايش ميداني در سه منطقه، جوانرود، قروتك گيلانغرب و حاجيآباد كنگاور اندازه‌گيري شد. نمونه‌برداري خاك از زيرسطحي (20 تا 40 سانتي‌متر) براي تعيين بافت خاك (به‌روش هيدرومتر)، آهك (به‌روش تيتراسيون با سود يك نرمال)، اسيديته (گل اشباع)، هدايت الكتريكي (گل اشباع) و كربن آلي خاك (به‌روش والكلي و بلاك) برداشت شد. نتايج به‌دست آمده نشان داد كربن آلي ترسيب شده در عمليات بندهاي كوچك رسوب‌گير در داخل آبراهه‌ها، با توجه به جدول تجزيه واريانس يكطرفه در سطح 05/0 اختلاف معني‌دار است و مقدار ذخيره كربن ناشي از احداث بندهاي كوچك رسوب‌گير خشكه‌چين و گابيوني معادل 12/19تن در هكتار به‌دست آمد كه پي‌آمد جمع‌آوري رسوبات بالادست بند (سراب) است و در مقايسه با تيمارهاي شاهد (چراي شديد و مديريت قرق) عملكرد پاييني دارد كه ناشي از زهكشي خوب يا شسته شدن خاك و خروج مواد آلي از رسوبات پشت بندهاي كوچك در آبراهه منجر به افت ماده آلي (كربن آلي) ذخيره شده در خاك اين رسوبات شده است.