سامانه‌هاي سطوح آبگير باران و نقش آن در تغذيه آب‌هاي زيرزميني

كمبود آب در بخش كشاورزي موجب كاهش شديد در توليد شده، اقتصاد كشاورزان را تهديد مي‌نمايد و ضرورت دارد با استفاده از سامانه‌هاي سطوح آبگير باران اقدام به افزايش نفوذ زيرسطحي و تغذيه سفره‌هاي آب‌زيرزميني در فصول غيرزراعي نمود. روش‌هاي استحصال آب به دو نوع سطوح آبگير بزرگ و بهره‌برداري از سيلاب‌ها و سطوح آبگير كوچك تقسيم مي‌شوند؛ سطوح آبگير كوچك بيشتر در سيستم‌هاي داخل مزرعه‌اي، پشت بام‌ها و مراتع شيب‌دار جهت جمع‌آوري آب باران در مقياس كوچك به كاررفته و از انواع مختلف آن مي‌توان تراس‌بندي، بندسارها و پشته‌هاي تراز را به منظور تغذيه چشمه‌ها و افزايش آبدهي آنها استفاده نمود. لكن جهت تغذيه سفره هاي آب زيرزميني شامل چاه و قنات كه سطح ايستابي آب زيرزميني در عمق نسبتاً زيادي از زمين واقع شده است از سطوح آبگير بزرگ مقياس شامل پخش سيلاب، مخازن ذخيره‌اي، تركينست، آبگيرها و خاكريزهاي طولي بلند استفاده مي‌شود براي احداث توركينست با هدف تغذيه چاه مادر قنات در كنار رودخانه و بستر مسيل‌ها عمليات خاكبرداري و خاكريزي با ابعاد قطر بزرگ 65-55 متر و قطر كوچك 60-50 متر در كف در نظر گرفته مي‌شود. ارتفاع خاكبرداري حداكثر 3 متر است، شيب قسمت سراب 1:3 و شيب قسمت پاياب 1:2 در نظر گرفته شده كه اين شيب مناسب تمام انواع بافت خاك است. در صورت رعايت اصول فني در احداث اين سازه با هدف تغذيه مصنوعي به خصوص در داخل مسيل‌ها و آبرفت‌هاي درشت دانه در هر آبگيري بيش از 35 درصد آب به داخل آبخوان‌هاي كم عمق تغذيه خواهد شد. در اين مقاله تحليلي سعي بر آن است سامانه‌هاي بندسار و توركينست همراه با محل احداث مناسب به منظور جلوگيري از خشك‌شدن چشمه‌ها ، قنوات و بهره‌برداري هميشگي از آنها مورد معرفي قرار گيرد.