توسعه محيط زيست با استفاده از سامانه هاي سطوح آبگير باران

رشد جمعيت، افزايش مصرف، و رشد و توسعه فرهنگ مصرف‌‌گرايي باعث شده تا امروزه شاهد رشد شديد بهره‌برداري از منابع طبيعي در راستاي رفع نيازهاي انساني بدون توجه به ظرفيت اين منابع مطرح باشد. عدم برنامه‌ريزي در راستاي كنترل رشد مناطق شهري و روستايي متناسب با توان و استعداد هر منطقه و در نتيجه توسعه بي رويه مصرف آب باعث شده تا بهره‌برداري از سفره‌هاي آب زيرزميني كه در شرايط معمولي بايد 48% ميزان تغذيه باشد، به بيش از 100 درصد ميزان تغذيه افزايش پيدا كند. اين مصرف بي-رويه و مديريت نشده باعث افت شديد سطح سفره آب و بروز پديده فرونشست زمين در اغلب دشتها و خشك شدن تالاب‌ها و رشد سرعت بياباني شدن مناطق بحراني شده است. از سوي ديگر، افزايش نياز غذايي باعث توسعه دامداري، چراي بي‌رويه و از دست رفتن پوشش طبيعي زمين موجب تشديد طوفان‌هاي گرد و غبار شده است. اين روند تخريب در مواجهه با خشكسالي دهه‌هاي اخير به شدت تشديد شده است. بطوريكه در دو دهه اخير فرآيند رشد شديد تعداد و شدت طوفان‌هاي گرد و غبار در مناطق مختلف كشور و غرب آسيا بخوبي تاييد كننده وقوع اين بحران است. بررسي دو حادثه مهم فرونشست و طوفان‌هاي گرد و غبار كه تاثير منفي بسيار شديدي بر محيط زيست و اراضي كشاورزي دارد، نشان مي‌دهد كه هردو پديده بر اثر كمبود آب و متعاقبا عدم مديريت صحيح و كارآمد در تخصيص و استفاده از منابع آب محدود در سال‌هاي بحراني بوده است. لذا با توجه به تعريف مديريت جامع حوزه آبخيز بايد در تدوين بهره‌برداري آب در مقياس حوضه، به اين دو عامل بايد توجه ويژه شود. محدوديت منابع آبي موجود براي مقابله با اين پديده ها اقتضا دارد تا به دنبال راه حلي عملي براي تامين آب بود. سامانه هاي سطوح آبگير باران كه با بهره‌گيري از تفكر استفاده از بخش تبخير و تعرق مطروحه در روش محاسبه بيلان آب كشور مطرح شده، راهكاري عملي در مقابله موثر با افت سطح آب زيرزميني و افزايش مناطق مستعد توليد طوفان‌هاي گرد و غبار معرفي شده است كه با توجه به تجارب موفق در اين نوشتار مورد بحث قرار گرفته است.