شماره ركورد كنفرانس :
4692
عنوان مقاله :
ضرورت ساماندهي كانال‌هاي متروك رودخانه‌اي به منظورتقويت سطوح آبگير باران در كانون گرد و غبار جنوب‌غرب استان خوزستان
پديدآورندگان :
ايرانمنش فاضل Iranmanesh67@yahoo.com استاديار پژوهشي پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري، سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي , چرخابي اميرحسين دانشيار پژوهشي پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري، سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي
كليدواژه :
استحصال آب باران , خوزستان , طوفان گرد و خاك , كرخه , هورالعظيم.
عنوان كنفرانس :
هفتمين همايش ملي سامانه هاي سطوح آبگير باران با محوريت استححصال آب باران و مديريت بحران آب، خشكسالي و گرد و غبار
چكيده فارسي :
پهنه‌هاي وسيعي از استان خوزستان جزو مناطق مستعد توليد گرد و غبار به‌شمار مي‌آيند. در اين استان، هفت كانون توليد گرد و غبار داخلي تشخيص داده شده است. تعدادي از اين كانون‌ها مانند كانون گرد و غبار شماره يك (جنوب هورالعظيم)، در واقع دشت-هاي سيلابي و آبرفتي پاياب رودخانه‌هاي بزرگي مانند كرخه هستند كه ساليان متمادي ارتباط خود را با رودخانه كرخه از دست داده‌اند. وجود چنين مسئله‌اي به همراه شرايط اقليمي و خشكسالي‌هاي پي در پي موجب تبديل شدن دشت وسيعي از جنوب‌غرب استان خوزستان به كانون گرد و غبار شده است. در حال حاضر، احياي دوباره چنين پهنه‌هايي جزو اولويت‌هاي اصلي در استان به-شمار مي‌آيد. در اين راستا پژوهش حاضر در نظر دارد، با تكيه بر توان‌ها و فرصت‌هاي موجود، امكان‌پذيري مقابله با طوفان‌هاي گرد و غبار را با احياي دوباره دشت‌هاي سيلابي از طريق ساماندهي كانال‌هاي متروك و سپس تقويت سامانه‌هاي سطوح آبگير باران در كانون‌هاي گرد و غبار شماره يك(جنوب هورالعظيم)، بررسي كند. اين پژوهش با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي سال‌هاي 1990،1993،1998،2002ميلادي، سنجنده Liss از ماهواره IRS هند مربوط به سال 2006 ميلادي، نقشه‌هاي موجود و انجام بازديدهاي ميداني انجام شده است. در مراحل انجام پژوهش،كليه مسيل‌ها و رودخانه‌هاي منتهي به كانون گرد و غبار شناسايي و سپس با استفاده از شاخص‌هاي بارزسازي مكاني و طيفي، تغييرات دراز مدت و ميان‌مدت به منظور شناخت كانال‌هاي متروك در كانون گرد و غبار شماره يك (جنوب هورالعظيم) استخراج شد. نتايج نشان داد، در محدوده مورد مطالعه حداقل سه كانال متروك رودخانه‌اي وجود دارد. طولاني‌ترين كانال متروك جفير به طول حدود50 كيلومتر از قديمي‌ترين مسيرهاي رودخانه كرخه بوده و به قسمت‌هاي جنوبي تالاب هورالعظيم مي‌ريخته است. اين كانال از ساير كانال‌هاي متروك از اهميت بيش‌تري در منطقه مورد مطالعه برخوردار است. زيرا تنها كانال تغذيه كننده سيلاب براي كانون شماره يك گرد و غبار است. با احياي اين كانال، اقدامات مقابله با فرسايش بادي مي‌تواند به سمت روش‌هاي ايجاد و تقويت سامانه‌هاي استحصال آب باران منجر شود كه ضمن افزايش زبري خاك، افزايش رطوبت خاك و پوشش گياهي موجب افزايش سرعت آستانه فرسايش بادي در كانون گرد و غبار شماره يك نيز گردد.
