بررسي شاخص‌هاي حدي بارش به عنوان نشانه تغيير اقليم در استان مازندران

يكي از اثرات تغيير اقليم بروز بي‌نظمي در چرخه هيدرواقليمي كره زمين است. اين تغييرات در عدم موازنه تراز سطح آب در منابع آب زيرزميني، سطحي، درياچه‌ها و همچنين تغيير در توزيع مقدار و تغيير در توزيع زماني و مكاني بارش‌ها و جريان رودخانه نمود پيدا مي‌كند. هدف از اين مطالعه بررسي شاخص‌هاي حدي بارش در استان مازندران به منظور آشكارسازي نشانه‌هاي تغيير اقليم مي-باشد. در اين پژوهش 8 شاخص بارش (R10 ، R20 ، R95P ، R99P ، RX5day ،CWD ، CDD ، RX1day) در 10 ايستگاه بارانسنجي، تبخيرسنجي و سينوپتيك با استفاده از داده‌هاي روزانه بارش و به كارگيري نرم‌افزار RClimDex و آزمون من – كندال بررسي شدند. نتايج حاصل نشان دهنده روند افزايشي در شاخص‌هاي خشكي CDD در 70 درصد از ايستگاه‌ها به ويژه روند افزايشي معني‌دار در ايستگاه دارابكلا و روند كاهشي در شاخص‌هاي رطوبت و بارش متوالي(R99P, CWD) در نيمي از ايستگاه‌هاي داراي شرايط آب و هوايي مناسب نظير رامسر و چمستان بود. همچنين تغييرات توزيع مكاني بارش در سطح استان با توجه به بررسي روند كاهشي و افزايشي شاخص‌هاي حداكثر بارش و رطوبت مشاهده شد. نتايج حاصل از آزمون من-كندال نشان دهنده افزايش معني‌دار و كاهش معني‌دار شاخص R10 در ايستگاه چمستان و پنجاب به ترتيب با مقادير P-value 025/0 و 047/0 بود. نتايج حاصل از دوره 21 ساله بيانگر آن است كه تقريبا ايستگاه‌هاي كه در غرب استان قرار دارند داراي شيب افزايشي و ايستگاه‌هاي شرقي‌تر استان داراي شيب كاهشي در شاخص R10 مي‌باشند. بنابراين مي‌توان نتيجه حاضر را به جهت نفوذ توده‌هاي هواي باراني نسبت داد كه اغلب از غرب استان وارد مي‌شوند و سبب بارش‌هاي بيشتر در تعداد روزهاي بيشتري از سال شده‌اند.