راهكارهاي كاهش افت سطح آب‌هاي زيرزميني (مطالعه موردي: دشت بيرجند- استان خراسان جنوبي)

كمبود آب و عدم مديريت صحيح منابع آب قابل دسترس، بحران آبي را ايجاد مي كند كه وقوع خشكسالي باعث تشديد اين بحران خواهد شد و داراي ابعاد مختلف زيست‌ محيطي، اجتماعي و اقتصادي است. هدف اين تحقيق بررسي كميت آب هاي زيرزميني دشت بيرجند، شناسايي و ارزيابي پي آمدهاي ناشي از برداشت بي رويه از سفره آب زيرزميني و ارائه راه كارهاي مفيد براي مشكلات پيش رو است. به منظور انجام اين پژوهش، آمار چندين چاه مشاهده اي در يك دوره 30 ساله (1365-1394) مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور كليه اطلاعات هيدرولوژيكي، هيدروژئولوژيكي، زمين‌‌شناسي و جغرافيايي منطقه جمع‌آوري و تجزيه و تحليل شده است. پس از آن افت سطح ايستابي و كسري مخزن منطقه آب زيرزميني دشت محاسبه گرديد. طبق محاسبات انجام شده سطح آب زيرزميني دشت در طي دوره 30 ساله2/6 افت داشته كه ميزان متوسط افت ساليانه دراز مدت آبخوان در طي دوره 30 سال محاسبه شده و داراي مقدار 45 سانتي متر بوده است. با توجه به اينكه از منابع سطحي حدود 10 درصد و از منابع آب زيرزميني حدود 90 درصد برداشت انجام مي شود، بيشترين ميزان آب برداشتي از منابع زيرزميني در منطقه مورد مطالعه صرف آبياري زمين هاي كشاورزي مي شود. با بهبود روش هاي آبياري و حفاظت آب در كشاورزي بعلاوه انجام اقداماتي همچون به روز‌كردن دستگاه هاي موجود، بيان مشكلات، افزايش سطح دانش كشاورزان و كنترل برداشت منابع آبي با نصب كنترل كننده-هاي حجمي مي توان از مصرف بي رويه جلوگيري و ميزان افت سطح آب هاي زيرزميني و پيامدهاي ناشي از آن را به حداقل رساند.