اثرات لايروبي و ساماندهي رودخانه گدار بر احياي درياچه اروميه

شناخت رفتار رودخانه و اقدامات مهندسي متناسب و سازگار با رفتار هيدروليكي رودخانه يكي از مسائل و دغدغه‌هاي مهندسي رودخانه مي‌باشد. ساماندهي رودخانه شامل روش‌هاي سازه‌هاي و غيرسازه‌اي و اقدامات لايروبي، بازگشايي مي‌باشد. در اين مطالعه به اثرات لايروبي، بازگشايي و ساماندهي رودخانه گدار بر احياي درياچه اروميه پرداخته شده است. با توجه به كمبود آب در درياچه اروميه و وضعيت اكوسيستم درياچه اروميه، پروژه انتقال آب مازاد رودخانه كلاس به درياچه اروميه به منظور جبران قسمتي از كاهش ورودي درياچه و كاهش اثرات خشك‌ سالي‌هاي اخير توسط رودخانه گدار طرح شده است. وضعيت موجود رودخانه گدار حكايت از نابساماني‌هايي ناشي از دخل و تصرف بستر، رشد درختچه‎ها و بوته‌هاي متراكم از قبيل گز در داخل بستر، كاهش ظرفيت آبگذري رودخانه دارد. شرايط رودخانه گدار به‌گونه‌اي است كه بستر رودخانه نه تنها ظرفيت عبوردهي سيلاب 25 ساله بلكه جريانات به مراتب كمتر و آب انتقالي را نيز نخواهد داشت. نتايج مطالعه و بررسي اقدامات مهندسي رودخانه بر روي رودخانه گدار نشان داد كه جهت هدايت مطمئن آب انتقالي به پيكره درياچه اروميه و احياي آن نيازمند طرح هندسي دو مقطعي شامل عمليات بازگشايي، لايروبي، اقدامات سازه‌اي و نيز احداث دايك‌هاي حفاظتي مي‌باشد كه براي عبور دبي هاي غالب، مقطع كوچكتر و عبور سيلاب‌هاي احتمالي، كل مقطع طراحي شد و دايك‌هاي خاكي براي حفاظت، كنترل سيلاب و جلوگيري از خسارات احتمالي در زمان طغيان رودخانه در دو طرف رودخانه تعبيه و پيشنهاد شد.