مدلسازي عددي تأثير توسعه شهري بر توليد سيلاب در منطقه سيل برگردان غرب تهران

بررسي آمار و اطلاعات خسارات سالانه ناشي از وقوع سيلاب ها بيانگر وسعت خسارت هاي مختلف جاني و اقتصادي به بشر در اثر وقوع سيلاب در مناطق مختلف مي باشد. تغيير كاربري اراضي و توسعه شهري منجر به پيدايش مشكلات فزاينده اي در هيدرولوژي شهري شده و در اكثر موارد افزايش دبي اوج و حجم سيلاب را به همراه داشته است. افزايش شهرسازي و توسعه سطوح نفوذ ناپذير، خطر وقوع سيل در منطقه سيل برگردان غرب تهران را دوچندان كرده است. لذا با اقدامات مناسب مديريتي مي توان شدت و ميزان اين آسيب ها را كاهش داد. شبيه سازي فرايند بارش- رواناب يكي از مراحل مهم پيش بيني درست و مناسب سيلاب هاي آينده محسوب مي شود. مدل هاي بارش-رواناب مانند سيستم مدلسازي هيدرولوژيكي HEC-HMS ابزاري مناسب براي شبيه سازي هيدرولوژيكي حوضه هاي آبريز مي باشد. در تحقيق پيش رو براي تحقق اين هدف در مدلسازي با مدل HEC-HMS از روش سازمان حفاظت خاك امريكا (SCS) براي شبيه سازي زيرحوضه ها و تبديل بارش به رواناب و از روش ماسكينگام براي رونديابي جريان بهره گرفته شده است. به منظور واسنجي مدل انتخاب شده در منطقه سيل برگردان غرب تهران و حوضه كن، با داشتن هيتوگراف هاي بارش و درنظر گيري پارامترهاي k ماسكينگام، زمان تأخير، تلفات اوليه و ضريب نفوذناپذيري، مرحله واسنجي مدل سازي انجام شده است. درنهايت هيدروگراف هاي رواناب حاصله براي سيلاب هاي با دوره بازگشت هاي 2، 10، 20، 50 و 100 ساله با محاسبه ضرايب رواناب براي حوضه مورد نظر محاسبه شده است. نتايج اين شبيه سازي نشان داد با تغيير كاربري اراضي و افزايش توسعه شهري حجم رواناب براي سيلاب هاي مذكور افزايش داشته است. اين امر موجب شده براي جلوگيري از خسارت هاي ناشي از سيلاب-هاي پيش بيني شده راهكارهاي مديريتي مناسبي اتخاذ شود.