روش هاي آموزش خردورزي به شاهزادگان ايراني به روايت فيلسوفان و مورخان يوناني

طبق اسناد موجود تاریخی من جمله آثار مكتوب برجاي مانده از قبیل آثار پیشاسقراطیان، گزنفون، افلاطون، هرودوت و ارسطو و همچنین تمایل یونانیان سرشناس به بهره گیري علمی و فرهنگی از ایرانیان و حتی سفر به این سرزمین و به استناد گزارش مورخانی چون یگر و دیگران، ایران عصر مادها و پس از آن ایران در حكومت گسترده و بسیار قدرتمند هخامنشی، همواره مورد توجه اندیشمندان حكمت دوست یونانی بوده است(در این خصوص ببینید گزنفون، 1392 ، فصل نخست، همو، 1384 ، افلاطون، 1385 ، قوانین). در بسیاري از نوشته هاي یونانی، لفظ ماد به منظور اشاره به قدرت مالی و شكوه و اقتدار سیاسی و نظامی مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این، در برخی از آثار افلاطون، ارسطو و به ویژه در دو اثر اصلی گزنفون، یعنی تربیت كورش و خاطرات سقراطی، قدرت و شكوه حكومت ایرانی و وضعیت و آداب تربیت شاهزادگان ایرانی به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و با دیده اي توأم با تحسین، در مواردي بر لزوم الگوگیري از این شیوه و الگو تأكید شده است(ببینید گزنفون، 1373 ، گفتار سوم). در پرتو همین التفات ایجابی است كه اندیشمندان یونانی گاه، خود سفر به ایران را تجربه نموده و رنج سفر را متحمل گردیده یا دیگران را به سفر به سرزمین مغان ترغیب كرده اند و گاه با عرضه نظام تربیتی و سیاسی ایرانیان در قالب اندیشه هاي سیاسی، اجتماعی و تربیتی (پایدیایی)، الگوگیري از مؤلفه هاي فرهنگی این سرزمین را جهت سامان دادن به وضعیت بعضاً آشفته فرهنگی و سیاسی- اجتماعی شهرهاي یونانی و به ویژه آتن و همچنین تربیت جوانان و دولتمردان آینده توصیه نموده اند. این مسئله را با وضوح تمام می توان در دفتر چهارم الی ششم جمهوري افلاطون مشاهده كرد. افلاطون در این اثر با هدف تربیت حاكم حكیم، نظام تربیتی اي عرضه می دارد كه با آنچه گزنفون در خصوص تربیت شاهزادگان ایرانی در كورش نامه (تربیت كورش) بیان داشته است، شباهت حداكثري دارد