كاربرد سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) در تحليل محورهاي ديد و موانع بصري ( نمونه موردي: ارگ عليشاه تبريز)

مقدمه و هدف پروهش: امروزه با وجود مقررات، ضوابط و آيين‌نامه‌هاي اجرايي؛ تعيين فاصله، ارتفاع، موقعيت مناسب ناظر و سازمان‌دهي عناصر فضايي جهت ايجاد محور‌هاي ديد مطلوب به سمت يك كيفيت بصري و يا نشانه‌ي شهري كار سخت و پيچيده‌اي نيست. هدف اين پژوهش استفاده از نرم‌افزار و ابزار‌هايي است كه نه تنها به عنوان يك مكمل براي منابع مكتوب موجود و تجارب گذشته عمل مي‌كنند، بلكه شرايط موجود را جهت اتخاذ سياست‌هاي دقيق‌تر در راستاي ارتقاي كيفيت بصري محيط و مناظر شهري، به واقعيت نزديك‌تر مي‌كنند. روش پژوهش: مقاله‌ي پيش‌رو، ابتدا به توصيف ادبيات و پيشينه‌ي مطالعات انجام شده در راستاي كيفيت بصري و منظر شهري مي‌پردازد و سپس با استفاده از يكي از ابزار‌هاي نرم‌افزار ARC GIS به نام SKYLINE به تحليل موقعيت ناظر و سازمان‌دهي فضايي عناصر، جهت يافتن محور‌هاي ديد مناسب و شناسايي موانع بصري مي‌پردازد. در انتها نيز با استفاده از ابزار SKYLINE به تاثيرات بصري ساخت و ساز‌هاي جديد در حريم ارگ عليشاه تبريز مي‌پردازيم و پيشنهاداتي در جهت بهتر شدن شرايط اين اثر تاريخي در آينده ارائه خواهيم داد. يافته ها: در به دست آوردن بهترين مسير ديد براي ناظر، ابعاد بسياري همچون فاصله، ارتفاع، موقعيت مناسب ناظر و عناصر فضا و ... وجود دارد كه اگر به اين موارد بعد زمان را نيز اضافه كنيم، با متغير‌هاي زيادي مواجه خواهيم بود كه در هر لحظه پرسپكتيوي جديد براي ناظر ايجاد خواهند كرد. آنچه مهم است يافتن بهترين موقعيت براي ناظر و منظر با استفاده از تحليل نمودار‌هاي به دست آمده است. نتيجه گيري: برنامه‌ريزي و طراحي عناصر و حوزه‌هاي شهري با استفاده از نرم‌افزارها و ابزار‌هايي در جهت نيل به پيشرفت و توسعه‌ي شهري در آينده امتيازاتي در بر دارد . با استفاده ازARC GIS مي‌توان ضمن بالا بردن سرعت و سهولت مطالعات شهري مانند سير تحول شهر، وضعيت موجود، وضعيت عمراني و توسعه پيشنهادي مورد نظر، مدلي از توسعه‌ي آتي را نيز به دست آورده و تحليل نماييم.