جايگاه مشاركت مردمي در طرح هاي شهري، با توجه به حقوق شهروندي

مشاركت‌جويي يكي از نيازمندي‌هاي روحي رواني و منشأ احترام به انسان است. مشاركت در زندگي جمعي، حقي طبيعي قلمداد شده و در دهه‌هاي اخير مورد تأكيد قرارگرفته است. تجربه كشورهاي مختلف جهان در اداره شهرها نشان مي‌دهد، اداره شهرها به نحو مطلوب در بسياري موارد از توان دولت خارج است. مشاركت مردم در اداره امور شهر مي‌تواند گوناگون باشد و مردم به‌واسطه مسئولان مديريت شهري مي‌توانند نقش‌هاي مختلفي به عهده گيرند و در مديريت شهري خود سهيم باشند. هدف اين پژوهش، تعيين جايگاه و چارچوبي براي مشاركت شهروندي در طرح‌هاي توسعه شهري به‌عنوان حقوق قانوني شهروندي هست. طبق اين هدف، ابتدا مباني نظري مشاركت مردمي و تاريخچه حقوق شهروندي درزمينه اين حق بر شهر مردم، موردبررسي قرارگرفته و با توجه به اين‌كه هيچ ماده‌اي در قانون اساسي و منشور حقوق شهروندي مصوب در برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در سال 1383، اشاره مستقيمي به اين نوع حقوق شهروندي ننموده و هيچ‌گونه مشاركت مردمي به‌صورت واقعي و با حضور فعال مردم در تهيه طرح‌هاي توسعه شهري تاكنون صورت نگرفته، چارچوبي به‌منظور مشخص شدن چگونگي نقش مشاركت مردمي در تمامي مراحل طرح‌هاي توسعه شهري شامل؛ مرحله پيش از طراحي و برنامه‌ريزي، مرحله طراحي و برنامه‌ريزي و مرحله سرمايه‌گذاري و اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي شهري در اين پژوهش پيشنهاد گرديده، و لازم است اين مشاركت بر اساس فن‌هاي استاندارد اطلاع‌رساني، در مرحله پيش از طراحي، مشاوره و دريافت بازخوردها در مرحله طراحي و ارائه طرح‌هاي تشويقي در مرحله سرمايه‌گذاري و اجرا، با توجه به نوع و مقياس پروژه صورت گيرد و به‌عنوان ماده‌اي مجزا در قانون اساسي و منشور حقوق شهروندي اضافه گردد.