شناسايي و غالبيت گونه ‌اي علف هاي هرز مزارع گندم برخي مناطق استان آذربايجان غربي

Identification and weed species dominance in wheat fields of some districts of West Azerbaijan province

به منظور شناسايي، رتبه ‌بندي و تعيين غالبيت گونه ‌‌اي علف‌ هاي هرز در مزارع گندم (Triticum aestivum ) برخي مناطق استان آذربايجان غربي (اروميه، سلماس، خوي، چالدران و شوط)، تعداد 100 مزرعه با مديريت مختلف در سال 1396 انتخاب شد. نمونه‌برداري‌ از علف‌ هاي ‌هرز با شروع ساقه‌ دهي تا خوشه‌ دهي گندم شروع شد. در هر مزرعه، 20 كوادرات 25/0 مترمربعي بطور تصادفي با الگوي W انداخته شد. از گونه ‌هاي گياهي نمونه‌ هاي تيپيك انتخاب و تراكم و درصد پوشش علف هاي هرز بسته به نوع گونه در داخل كوادرات ‌ها اندازه‌ گيري و براي ارزيابي هاي بعدي يادداشت شد. رتبه‌ بندي تيره ‌هاي گياهي و گونه هاي علف هرز به ترتيب با استفاده از شاخص غالبيت نسبي (RD) صورت گرفت. در مجموع 77 گونه علف هرز متعلق به 24 تيره گياهي شناسايي شد. در شهرستان هاي اروميه، سلماس، خوي، چالدران، و شوط به ترتيب 39، 46، 51، 41 و 24 گونه علف هرز متعلق به 17، 19، 20، 17 و 25 تيره گياهي شناسايي شد. شيرپنير (Galium aparine L.)، علف هفت بند معمولي (Polgonum aviculare L.)، قياق (Sorghum halepense (L.) Pers.)، و شنگ (Tragopogon graminifolius DC.) به ترتيب با شاخص غالبيت نسبي 73/51، 33/45، 95/66، و 91/35 از علف هاي هرز غالب شهرستان هاي اروميه، سلماس، خوي، چالدران، و شوط بودند.

In order to identification, ranking and detection of weed species dominance in wheat (Triticum aestivum L.) fields of different districts of West Azerbaijan (Urmia, Slamas, Khoy, Chaldoran and Shot), at total 100 fields with different management were surveyed in 2017. Data sampling of weeds were started by beginning of stem elongation until the end of heading stages of wheat. In each field, 20 quadrates (0.25 m2) were randomly placed along a W pattern. In each quadrat, typical weed species samples were selected and density and cover percentage of each weed were recorded for subsequent data entry and analysis. Ranking of plant families and weed species was done by family dominance (FDI) and relative dominance (RD) indices. A total 77 weed species belonging to 24 plant families were recorded. 39, 46, 51, 41, and 24 weed species belonging 17, 19, 20, 17, and 25 plant families were recorded in Urmia, Salmas, Khoy, Chaldoran, and Shot. Catchwee (Galium aparine L.), Knotweed (Polgonum aviculare L.), Johnson grass (Sorghum halepense (L.) Pers.), and salsify (Tragopogon graminifolius DC.) with relative dominance index 51.73, 45.33, 66.95, and 35.91, respectively, were dominant weed species in wheat fields of Urmia, Salmas, Khoy, Chaldoran, and Shot counties.