تأثير دگرآسيبي علف‌هرز كنجد شيطاني (Cleome viscose) بر گياه دارويي گل گاوزبان در مراحل اوليه رشد

Study of allelopathic potential of Cleome viscos weed on medicinal plant of Echium in primary stage

براي آزمايش، اندام‌ هوايي علف‌‌هرز كنجد شيطاني از سطح مزارع آزاد شهر در مرحله رسيدگي كامل جمع‌آوري شد. نمونه‌ها پس از شناسايي گونه‌اي، خشك و پودر گرديد. سپس سوسپانسيون 10 درصد از علف‌هرز كنجد شيطاني (10 گرم پودر گياه در 100 ميلي‌ليتر آب مقطر) تهيه شد. غلظت‌هاي مختلف نظير 0 (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 درصد با كمك آب مقطر تهيه شد. براي زيست سنجي، 10 ميلي‌ليتر از هر غلظت علف‌هرز كنجد شيطاني بر 25 عدد بذر ضد عفوني شده گل گاوزبان در محيط پتريديش اعمال گرديد. اين آزمايش به‌صورت طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در آزمايشگاه علوم علف‌هاي‌هرز گنبد كاووس به اجر درآمد. در پايان روز چهاردهم صفاتي نظير درصد و سرعت جوانه‌زني و رشد گياهچه‌اي مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. مدل رگرسيوني نشان داد كه رابطه خطي منفي و معني‌داري بين سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه، طول ساقه‌چه، بنيه بذر، سطح برگچه و ضريب آلومتريك با غلظت‌هاي مختلف عصاره آبي كنجد شيطاني وجود داشت. سطح برگ‌چه گل گاوزبان با ميزان 97 درصد از بيشترين رابطه خطي منفي و معني‌دار با غلظت‌هاي مختلف عصاره كنجد شيطاني برخوردار بود. اما درصد جوانه‌زني تحت تاثير هيچيك از غلظت‌ها قرار نگرفت. اين امر نشان‌دهنده تنش آللوپاتيك بالاي ناشي از علف‌هرز كنجد وحشي مي‌باشد.

For experiment, an aerial part of Cleome viscos weed was collected in full maturity stage. After identification of samples, were dried and powdered. Then 10 percent suspension was prepared from Cleome viscos (10g plant powder in 100 ml distilled water). Various concentrations such as 0, 25, 50, 75 and 100% was supplied with help of distilled water. For bioassay, 10 ml of each extract of Cleome viscos was applied on 25 disinfected seeds of Echium in Ptri- dish condition. This experiment was done as completely randomized design in three replications in weeds science laboratory of Gonbad Kavous University. After 14th days characteristics such as rate and germination percentage and seedling growth were measured. Regression model showed that negative and linear relationship among germination rate, radicle length, shoot length, vigor index, leaflet area and alometric coefficient with aqueous extract of Cleome viscos. Leaflet area of Echium with 97% had the most negative and significant relationship with various concentrations of Cleome viscos while germination percentage was not affected under various concentrations. It indicates allelopathic stress of Cleome viscos.