بررسي عملكرد نخود ديم (‍‍Cicer arietinum L.) تحت تأثير تراكم گياهي و تاريخ كاشت در شرايط آلوده به علف‌هاي هرز

Investigation of dry farming chickpea (Cicer arietinum L.) yield in crop density and sowing date under weed infested conditions

به منظور بررسي تأثير تراكم بوته و تاريخ‌هاي مختلف كاشت بر كنترل علف‌هاي هرز نخود آزمايش مزرعه‌اي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تكراردر پاييز سال زراعي 96-1395 در شهرستان كوهدشت اجرا شد. فاكتورهاي آزمايش شامل سه تاريخ كاشت (1 بهمن، 20 بهمن و 10 اسفند) به عنوان كرت‌هاي اصلي و چهار تراكم گياهي (16، 32، 48 و 64 بوته در متر مربع) به عنوان كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه بيشترين (08/22 درصد) و كمترين (27/10 درصد) كاهش تعداد شاخه‌هاي فرعي به ترتيب در تاريخ كاشت اول و سوم مشاهده شد. كاهش تعداد غلاف بوته‌هاي نخود در تاريخ كاشت دوم (84/36 درصد) بيشتر از دو تاريخ كاشت ديگر بود و با ساير تاريخ‌هاي كاشت اختلاف معني‌دار نشان داد. درصد كاهش عملكرد بيولوژيك بوته‌هاي نخود در تاريخ كاشت سوم بيشترين (08/38 درصد) بود، به طوري كه با تاريخ كاشت دوم (67/37 درصد) بدون اختلاف معني‌دار، در حالي كه با تاريخ كاشت اول (30/29 درصد) اختلاف معني‌دار داشت. درصد كاهش شاخص برداشت بوته‌هاي نخود در تراكم‌هاي گياهي مختلف نخود نشان داد كه تاريخ كاشت اول از اين نظر كاهش بيشتري (29/16 درصد) نسبت به ساير تاريخ‌هاي كاشت داشت و با تراكم‌هاي گياهي‌ ديگر اختلاف معني‌دار نشان داد. بيشترين درصد كاهش عملكرد دانه در تاريخ كاشت دوم در تراكم اول (12/50 درصد) اتفاق افتاد كه با بيشترين درصد كاهش عملكرد دانه در تاريخ كاشت اول اختلاف معني‌دار نشان داد. به‌طوركلي مي‌توان تاريخ كاشت‌ اول با تراكم كاشت 48 يا 64 بوته در متر مربع را به منظور كاشت نخود در منطقه پيشنهاد كرد.

In order to investigate the effect of crop density and different sowing dates on weed control of Chickpea an experiment was conducted in Kouhdasht in 2016-2017 growing season. Experimental design was split block based on complete block design with four replications. Experimental factors consisted of sowing dates (20 Junuary 2017, 8 February 2017 and 28 February 2017) as main plot and crop density (16, 32, 48 and 64 plant m-2) as sub plot. Results showed that the highest (22.08%) and the lowest (10.27%) reduction of the number of sub branches were observed in the first and third planting dates, respectively. The decrease in the number of pods of pea plants on the second planting date was more than two other planting dates and showed a significant difference with other planting dates (P≤0.05). The highest biological yield reduction (38.08%) was occurred in the third sowing date. So that, there was no significant difference with the second sowing date (37.67%), but there was significant difference with the first sowing date (29.30). The percentage of reduction in harvest index in the first planting date was a greater decrease (16.29%) than other planting dates and showed significant differences with other planting densities. The highest yield reduction (50.12%) was occurred in the second sowing date and density of 16 plant m-2. In general, the first sowing date could proposed with planting density of 48 or 64 plants m -2 in order to plant pea in the region.